Tập Cận Bình cùng Putin khẳng định sự đoàn kết Trung – Nga tại lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng ở Moscow, ngay trước đàm phán thương mại Mỹ – Trung.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng ở Moscow vào thứ sáu.Sergey Bobylev / Anadolu qua Getty Images
Moscow – Ngày 9/5, trong khuôn khổ lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng của Liên Xô trước phát xít Đức, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã xuất hiện nổi bật tại Quảng trường Đỏ, cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin thể hiện cam kết tăng cường quan hệ song phương và đối đầu với ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong bối cảnh toàn cầu đang có nhiều biến động địa chính trị phức tạp.
Sự kiện diễn ra dưới sự giám sát an ninh nghiêm ngặt sau hàng loạt vụ tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào Moscow trong tuần. Hàng nghìn binh sĩ Nga, bên cạnh các lực lượng quân sự đến từ Trung Quốc và hơn 12 quốc gia khác, đã tham gia cuộc diễu binh trang trọng, thể hiện sức mạnh quân sự và sự đoàn kết trong khối đồng minh.
Xe tăng diễu hành qua Quảng trường Đỏ ở Moscow trong lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng.RIA Novosti / Anadolu qua Getty Images
Đối với Tổng thống Putin – người hiện đang đối mặt với lệnh bắt giữ từ Tòa án Hình sự Quốc tế vì cáo buộc tội ác chiến tranh tại Ukraine – việc có mặt của Tập Cận Bình không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn là bằng chứng rõ ràng rằng Nga chưa hoàn toàn bị cô lập khỏi các mối quan hệ quốc tế trọng yếu. Thêm vào đó, buổi lễ cũng ngầm gửi đi thông điệp bác bỏ vai trò dẫn dắt của Hoa Kỳ trong trật tự thế giới hậu Thế chiến II.
Trong tuyên bố chính thức, ông Tập nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẵn sàng “chia sẻ trách nhiệm đặc biệt” cùng Nga với tư cách là những cường quốc toàn cầu, đồng thời gọi mối quan hệ song phương là “tình hữu nghị thép” – một cách diễn đạt mang hàm ý bền chặt và không thể phá vỡ.
Cũng trong dịp này, hai nhà lãnh đạo đã phát hành một tuyên bố chung dài hơi, tái khẳng định ý định mở rộng hợp tác quốc phòng và phản ứng mạnh mẽ trước chính sách “kiềm chế kép” mà họ cáo buộc Hoa Kỳ đang áp dụng với cả Nga và Trung Quốc.
Máy bay chiến đấu của Nga bay qua trung tâm Moscow.Tatyana Makeyeva / AFP – Hình ảnh Getty
Sự xuất hiện của ông Tập có vai trò then chốt trong việc thu hút thêm sự tham dự từ nhiều lãnh đạo thế giới khác, theo tiết lộ từ Điện Kremlin. Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng đồng tình. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã cảnh báo rằng việc các nước tham dự sự kiện có thể làm xói mòn lập trường trung lập trong cuộc xung đột Nga – Ukraine.
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva cho biết ông đã nhận được đề nghị từ phía Ukraine để chuyển lời kêu gọi ngừng bắn đến ông Putin, dù bản thân ông vẫn nhấn mạnh lập trường phản đối hành động chiếm đóng của Nga.
Trong khi đó, lễ diễu binh diễn ra với những hình ảnh đậm nét chủ nghĩa dân tộc: các quan chức và người dân đồng loạt đeo ruy băng Thánh George – biểu tượng quân sự của Nga – dọc các tuyến phố trung tâm, kèm theo các biểu ngữ kết nối chiến thắng năm xưa với chiến dịch quân sự đang diễn ra tại Ukraine.
Cùng lúc, chuyến công du của ông Tập diễn ra ngay trước vòng đàm phán thương mại đầu tiên giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Trump kể từ khi ông tái áp thuế mạnh tay lên hàng nhập khẩu toàn cầu. Bắc Kinh tuyên bố sẵn sàng đối thoại nhưng không đưa ra nhượng bộ ban đầu, cho rằng mức thuế hiện tại “đang phát huy hiệu quả” từ phía Mỹ.
Chuyên gia Craig Singleton từ Quỹ Bảo vệ Dân chủ nhận định: “Việc Trung Quốc đồng ý đàm phán trong bối cảnh vẫn đang gánh chịu hậu quả kinh tế nội tại, không phản ánh sự tự tin mà cho thấy một phản ứng chiến lược để tránh khủng hoảng lan rộng”.
Theo kế hoạch, ông Tập sẽ rời Moscow vào thứ Bảy, đúng lúc các quan chức Trung – Mỹ gặp nhau tại Thụy Sĩ để thảo luận trực tiếp. Dù khả năng cắt giảm thuế quan ngay lập tức bị đánh giá là thấp, giới phân tích kỳ vọng cuộc trao đổi sẽ phần nào hạ nhiệt căng thẳng, hướng tới một khung đối thoại ổn định hơn giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
