Chính sách thuế quan của ông Trump khiến Fed khó hạ lãi suất khi lạm phát cao và lo ngại về thất nghiệp gia tăng, đe dọa mục tiêu “hạ cánh mềm” của kinh tế Mỹ.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell phát biểu với các phóng viên hôm thứ Tư rằng những lời chỉ trích liên tục của tổng thống không có tác động gì đến chính sách. Andrew Harnik / Hình ảnh Getty
Trong nỗ lực đưa nền kinh tế Mỹ tiến tới một “hạ cánh mềm” sau giai đoạn lạm phát cao kỷ lục, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell đang phải đối mặt với trở ngại lớn từ chính sách thuế quan cứng rắn của cựu Tổng thống Donald Trump. Những động thái này không chỉ gây áp lực lên thị trường mà còn khiến Fed rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan trong việc cân bằng giữa mục tiêu kiểm soát lạm phát và giữ ổn định việc làm.
Tại cuộc họp báo ngày 8/5, ông Powell xác nhận Fed quyết định giữ nguyên lãi suất, cho rằng việc “chờ và quan sát” là phương án hợp lý nhất vào thời điểm này. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách trong Fed cảnh báo nguy cơ gia tăng đồng thời cả thất nghiệp và lạm phát – một tình huống khó xử mà giới chuyên môn gọi là “stagflation”.
“Thuế quan đang tạo ra cú sốc khiến tăng trưởng GDP thực giảm trong khi giá cả tăng, đẩy Fed vào thế phải lựa chọn giữa việc duy trì việc làm và kiềm chế lạm phát – hai mục tiêu mâu thuẫn trực tiếp”, chuyên gia kinh tế trưởng Brian Coulton tại Fitch Ratings nhận định.
Sự can thiệp chính trị ngày càng rõ ràng cũng khiến tình hình thêm phần phức tạp. Ông Trump, người từng bổ nhiệm Powell vào năm 2018, liên tục chỉ trích ông trên nền tảng Truth Social, kêu gọi Fed “cắt giảm lãi suất ngay lập tức” và cáo buộc ông Powell “quá chậm trễ”. Mặc dù vậy, Powell khẳng định những lời công kích đó không ảnh hưởng đến các quyết sách của Fed, đồng thời cho biết ông không có kế hoạch gặp Trump và ngược lại.
Trên thực tế, những áp lực từ thuế quan khiến chính sách tiền tệ khó linh hoạt hơn. Nếu Fed cắt giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng và việc làm, nguy cơ lạm phát bùng phát trở lại là hiện hữu, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát vẫn đang duy trì ở mức 2,6% – cao hơn mục tiêu 2% mà Fed đề ra.
So với thời điểm năm 2019, khi ông Powell từng ba lần hạ lãi suất để đối phó với các đòn thuế quan tương tự của chính quyền Trump, lần này Fed thận trọng hơn nhiều. Khi ấy, lạm phát ở mức thấp dưới 2%, nhưng hiện nay áp lực giá cả đã trở thành vấn đề nghiêm trọng hơn nhiều, buộc Fed không thể hành động một cách chủ quan.
Theo Seema Shah – chiến lược gia toàn cầu tại Principal Asset Management – Fed đang ở trong một “thế khó chưa từng thấy” khi các mục tiêu vĩ mô đi ngược chiều nhau. “Chính sách của chính phủ, với mức độ bất định rất cao, sẽ là yếu tố quyết định chính trong việc định hình thời điểm và quy mô các bước đi tiếp theo của Fed”, bà cảnh báo.
Về phần mình, ông Powell cũng không đưa ra cam kết rõ ràng nào. “Có những kịch bản mà chúng tôi có thể hạ lãi suất trong năm nay, và cũng có khả năng là không. Chúng tôi cần thêm dữ liệu để quyết định”, ông nói.
Dù thị trường tài chính kỳ vọng Fed sẽ thực hiện ba đợt cắt giảm lãi suất trong năm nay, các nhà phân tích tại Bank of America tỏ ra dè dặt hơn. Họ cho rằng nếu thị trường lao động vẫn ổn định và lạm phát tiếp tục tăng, “chúng tôi không thấy khả năng cắt giảm lãi suất trong năm 2025”.
Tất cả điều này đặt Fed trước bài toán hóc búa: hành động để cứu tăng trưởng có thể đồng nghĩa với việc bỏ lỡ mục tiêu kiềm chế lạm phát, trong khi giữ lãi suất cao để kiểm soát giá cả có thể dẫn đến suy giảm việc làm. Chính sách thuế quan của Trump đang khiến chiếc cân mong manh ấy càng thêm khó cân bằng.
