Tổng thống Donald Trump tuyên bố có thể áp thuế 50% lên hàng hóa từ EU bắt đầu từ 1/6/2025, khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo và lo ngại chiến tranh thương mại trở lại.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa làm dấy lên làn sóng lo ngại toàn cầu khi tuyên bố sẽ áp thuế 50% lên hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU), bắt đầu từ ngày 1/6/2025 nếu các cuộc đàm phán thương mại hiện tại tiếp tục rơi vào bế tắc. Đây là mức thuế gấp đôi so với thuế “có đi có lại” 20% từng được áp dụng tạm thời vào tháng 4 năm nay.
Theo ông Trump, việc EU duy trì các rào cản thương mại, áp dụng thuế VAT, điều chỉnh tiền tệ và đưa ra những yêu cầu pháp lý “vô lý” với doanh nghiệp Mỹ đã khiến thâm hụt thương mại hàng năm của Mỹ với EU vượt quá 250 tỷ USD, điều mà ông gọi là “không thể chấp nhận”.
Tuyên bố của Tổng thống Trump trên Truth Social
“Đàm phán với họ không đi đến đâu cả!… Tôi đề xuất áp mức thuế trực tiếp 50% đối với EU bắt đầu từ ngày 1/6/2025.”
Tuyên bố này đã khiến thị trường tài chính phản ứng dữ dội. Các chỉ số chứng khoán lớn tại châu Âu sụt mạnh: STOXX 600 mất 1,7%, DAX Đức giảm 2,4%, CAC Pháp rớt 2,2%, và FTSE Anh giảm 1%. Tại Mỹ, chỉ số Dow Jones giảm tới 480 điểm ngay đầu phiên giao dịch. Thị trường chỉ ổn định phần nào khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent khẳng định Mỹ vẫn đang thúc đẩy các đàm phán thương mại song song với Trung Quốc và Ấn Độ.
Ông Bessent cũng cho rằng EU đang “gặp vấn đề về hành động tập thể” và các đề xuất từ khối này “thiếu chất lượng” so với các đối tác khác của Mỹ. Dù vậy, một cuộc gọi giữa Ủy viên Thương mại châu Âu Maroš Šefčovič và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã được lên lịch nhằm hạ nhiệt căng thẳng.
Về phần mình, EU đã chuẩn bị gói thuế quan trả đũa trị giá 108 tỷ USD nếu không đạt được thỏa thuận với Mỹ. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định mọi phương án đều đang được cân nhắc, đồng thời nhấn mạnh EU luôn chủ trương “hạ nhiệt nhưng sẵn sàng ứng phó”.
Phản ứng từ EU
“Nếu các cuộc đàm phán thất bại, chúng tôi cũng sẽ hành động,” – Ursula von der Leyen.
Thủ tướng Ireland Micheál Martin cho rằng thuế quan 50% “gây tổn hại nghiêm trọng” đến một trong những mối quan hệ thương mại năng động nhất thế giới, trong khi Bộ trưởng Thương mại Pháp Laurent Saint-Martin đánh giá lời đe dọa của Trump là “không có lợi” cho giai đoạn đàm phán hiện tại.
Trump đặc biệt nhấn mạnh sự bất bình của ông với các thuế phi tiền tệ của EU, bao gồm thuế GTGT và thuế dịch vụ kỹ thuật số (DST) – vốn đang ảnh hưởng mạnh đến các tập đoàn công nghệ Mỹ như Apple, Google, Meta và Amazon. Theo một báo cáo của Quốc hội Mỹ, các công ty Mỹ đang chịu thiệt thòi không cân xứng do chính sách thuế của châu Âu.
Tình hình càng trở nên căng thẳng khi chỉ ít giờ trước đó, Trump cũng đe dọa đánh thuế 25% với Apple nếu hãng này không đưa dây chuyền sản xuất iPhone trở lại Mỹ, nối tiếp loạt đòn công kích trực diện vào các tập đoàn và đối tác thương mại lớn.
Sự leo thang kép từ cả hai phía – thuế với EU và Apple – cho thấy Trump đang chủ động khởi động lại cuộc chiến thương mại toàn cầu nhằm phục vụ cho các mục tiêu chính sách và chiến dịch tranh cử, bất chấp những hệ lụy nghiêm trọng về kinh tế và đầu tư quốc tế.
