Trump phát biểu ôn hòa về Ukraine, nhưng Điện Kremlin đang đặt ra bài kiểm tra quan trọng để xem ông có hành động cứng rắn hay tiếp tục lùi bước trước Putin.
Bài phát biểu gần đây của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump về tình hình xung đột Ukraine cho thấy một thái độ tương đối nhẹ nhàng, nhưng đồng thời cũng hé lộ một thử thách lớn từ phía Nga: liệu ông có dám chuyển từ lời nói sang hành động?
Điện Kremlin dường như đang đánh cược rằng Trump sẽ không phản ứng mạnh. Sự dè dặt của ông sau vụ không kích bằng máy bay không người lái của Nga tại Kyiv – vụ tấn công được cho là dữ dội nhất kể từ đầu năm – đã làm dấy lên lo ngại trong giới quan sát quốc tế rằng ông sẽ tiếp tục giữ thái độ mềm mỏng. Dù đã có những phát biểu chỉ trích Putin trên mạng xã hội, Trump vẫn không đưa ra động thái cứng rắn nào, chẳng hạn như áp đặt lệnh trừng phạt mới hoặc tăng viện trợ quân sự cho Ukraine.
Phân tích của Stephen Collinson – CNN
“Bài phát biểu của Trump thể hiện cảm xúc thất vọng, nhưng lại thiếu các hành động cụ thể. Điện Kremlin đang lợi dụng khoảng trống này để tiếp tục thử thách quyết tâm của ông.”
Trump đang đứng trước hai lựa chọn chiến lược. Thứ nhất, ông có thể áp lệnh trừng phạt mới nhắm vào các tổ chức và quốc gia tiếp tục làm ăn với Nga. Điều này sẽ là một cú sốc chính trị với chính ông, người trước đó từng phản đối mạnh mẽ việc chi ngân sách cho Ukraine và luôn đề cao chính sách đối ngoại không can thiệp. Thứ hai, ông có thể yêu cầu Quốc hội phê duyệt các gói viện trợ quân sự mới, bao gồm cả hệ thống phòng không Patriot để giúp Ukraine đối phó với các đợt tấn công bằng tên lửa và UAV.
Tuy nhiên, cả hai phương án đều không dễ dàng. Một mặt, Trump phải đối mặt với phong trào “MAGA” ngày càng nghiêng về xu hướng cô lập, hạn chế chi tiêu ở nước ngoài. Mặt khác, ông cũng phải đối mặt với thực tế rằng tuyên bố có thể kết thúc chiến tranh trong 24 giờ của ông giờ đây bị xem là thiếu thực tế.
Một nguy cơ khác là Trump sẽ chọn rút lui khỏi vai trò trung gian hòa giải, viện lý do rằng đây là “cuộc chiến của Zelensky, Putin và Biden – không phải của Trump”. Lựa chọn này có thể trao cho Nga một chiến thắng chiến lược quan trọng, khi cuộc xâm lược Ukraine được hợp pháp hóa bằng sự im lặng từ phía Mỹ.
Các đồng minh của Mỹ tại châu Âu đang theo dõi sát sao diễn biến. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định rằng Trump đã bị Putin lừa dối khi hứa sẽ hòa bình nhưng không hành động. Trong khi đó, Thủ tướng Đức Friedrich Merz tuyên bố Ukraine giờ đây có thể sử dụng vũ khí phương Tây để tấn công sâu vào lãnh thổ Nga – một động thái làm thay đổi cán cân chiến sự.
Phát biểu chuyên gia – William Taylor, cựu Đại sứ Mỹ tại Ukraine
“Chúng ta đã nhiều lần nghe Trump đe dọa trừng phạt, nhưng chưa từng thấy ông thực sự hành động. Câu hỏi bây giờ là: lần này có khác không?”
Hiện tại, một dự luật trừng phạt mới đang được Thượng nghị sĩ Lindsey Graham và Richard Blumenthal thúc đẩy. Dự luật này nhận được sự ủng hộ từ hơn 80 thượng nghị sĩ và có thể nhanh chóng được thông qua nếu Trump bật đèn xanh. Mục tiêu là áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp – bao gồm thuế quan cao đối với quốc gia tiếp tục nhập năng lượng từ Nga.
Tuy nhiên, Trump cũng đang tính toán cẩn thận, không muốn gây rạn nứt quan hệ với các đồng minh như Ấn Độ – một khách hàng lớn của dầu giá rẻ từ Nga. Câu hỏi đặt ra là: liệu uy tín của Trump, từng dựa vào hình ảnh “thương lượng cứng rắn”, có đủ để buộc ông phải thay đổi chiến lược?
Bình luận của Beth Sanner – cựu quan chức tình báo quốc gia Mỹ
“Putin không tin rằng Trump sẽ hành động. Nếu muốn thay đổi cục diện, Trump cần gây áp lực thực sự.”
Sự dè chừng của Trump trước đây từng được xem là chiến thuật, nhưng hiện tại có thể phản tác dụng. Trong bối cảnh chiến sự leo thang, thế giới đang trông chờ vào hành động cụ thể từ phía cựu Tổng thống Mỹ để xác lập lại vai trò lãnh đạo toàn cầu của Hoa Kỳ.
