Trung Quốc tuyên bố “lằn ranh đỏ đầu tiên” sau thông tin Mỹ dự kiến tăng bán vũ khí cho Đài Loan trong nhiệm kỳ tiếp theo của ông Trump
Trung Quốc đã chính thức lên tiếng cảnh báo mạnh mẽ Mỹ về “lằn ranh đỏ đầu tiên không thể vượt qua” sau khi xuất hiện các báo cáo cho thấy Tổng thống Donald Trump có ý định gia tăng bán vũ khí cho Đài Loan nếu ông tái đắc cử. Đây là động thái được cho là nhằm tạo thêm áp lực quân sự lên Bắc Kinh và tăng cường khả năng răn đe trước nguy cơ Trung Quốc phát động tấn công hòn đảo này.
Theo thông tin từ hãng Reuters, chính quyền ông Trump đang lên kế hoạch nâng cấp và mở rộng đáng kể doanh số bán vũ khí cho Đài Loan, vượt mức trong nhiệm kỳ đầu tiên. Động thái này diễn ra trong bối cảnh quan hệ Trung – Mỹ đang tiếp tục xấu đi do nhiều vấn đề, từ đình trệ đàm phán thương mại đến siết thị thực du học.
“Vấn đề Đài Loan là cốt lõi trong lợi ích quốc gia của Trung Quốc, và là lằn ranh đỏ đầu tiên trong quan hệ Trung – Mỹ mà Mỹ không được phép vượt qua”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lâm Kiến nhấn mạnh trong cuộc họp báo ngày 30-5.
“Chúng tôi phản đối mạnh mẽ việc Mỹ bán vũ khí cho khu vực Đài Loan, yêu cầu Washington nghiêm túc tuân thủ nguyên tắc Một Trung Quốc và ba bản thông cáo chung giữa hai nước, đặc biệt là thông cáo ngày 17-8-1982.”
Theo Bắc Kinh, thông cáo năm 1982 từng ghi nhận rõ lập trường của Mỹ rằng sẽ không theo đuổi chính sách bán vũ khí dài hạn cho Đài Loan và sẽ giảm dần hoạt động này theo thời gian. Vì vậy, động thái gia tăng bán vũ khí hiện tại bị coi là hành vi phá vỡ cam kết, có thể làm leo thang căng thẳng ở eo biển Đài Loan – khu vực vốn đã bất ổn bởi các cuộc tập trận quân sự thường xuyên của Trung Quốc.
Trong khi đó, phía Đài Loan bày tỏ sự hoan nghênh đối với việc Mỹ tăng cường hỗ trợ quân sự. Người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Đài Loan, bà Ôn Lập, khẳng định: “Đài Loan đang nỗ lực củng cố khả năng răn đe quân sự và tiếp tục tăng cường hợp tác an ninh với Mỹ”.
Mặc dù Mỹ hiện không cam kết rõ ràng sẽ bảo vệ Đài Loan trong trường hợp xảy ra tấn công từ Trung Quốc, Washington vẫn duy trì chính sách mơ hồ chiến lược – vừa hỗ trợ phòng thủ cho Đài Bắc thông qua việc bán vũ khí, vừa tránh công nhận Đài Loan như một quốc gia độc lập để không vượt quá giới hạn trong quan hệ với Bắc Kinh.
Vị trí chiến lược của Đài Loan trong chuỗi đảo đầu tiên – tuyến phòng thủ biển quan trọng của Mỹ và các đồng minh – cùng vai trò trọng yếu trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu khiến hòn đảo này trở thành điểm nóng địa chính trị đặc biệt nhạy cảm. Không những thế, sự phát triển của Đài Loan với tư cách là một nền dân chủ tiên tiến và nền kinh tế công nghệ cao càng làm gia tăng mức độ quan tâm từ Washington.
Đài Loan từng tách khỏi Trung Quốc đại lục sau nội chiến năm 1949 và hiện hoạt động như một thực thể độc lập, mặc dù hầu hết các quốc gia, bao gồm cả Mỹ, không công nhận chính thức để tránh ảnh hưởng đến quan hệ với Trung Quốc. Dù không có quan hệ ngoại giao chính thức, Mỹ vẫn duy trì các mối quan hệ chặt chẽ với Đài Loan thông qua các kênh không chính thức và hỗ trợ quốc phòng.
Trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng gia tăng sức ép quân sự ở eo biển Đài Loan, những động thái từ phía Mỹ về tăng cường bán vũ khí có thể trở thành yếu tố then chốt định hình an ninh khu vực Đông Á trong thời gian tới.
