Trung Quốc cáo buộc Mỹ lợi dụng thuế quan để ép buộc quốc tế, gây căng thẳng thương mại toàn cầu tại cuộc họp Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
Tổng thống Donald Trump, bên trái, tham dự cuộc họp song phương với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 tại Osaka, Nhật Bản, vào ngày 29 tháng 6 năm 2019
Trong một cuộc họp không chính thức do Trung Quốc triệu tập tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngày 23/4/2025, Bắc Kinh đã công khai chỉ trích chính sách thương mại của Washington, cáo buộc Mỹ sử dụng thuế quan như một công cụ để “bắt nạt” các quốc gia khác. Động thái này phản ánh sự leo thang rõ rệt trong căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới – Mỹ và Trung Quốc – vốn đã bất đồng sâu sắc trong suốt nhiều năm qua về thương mại, công nghệ và quyền lực địa chính trị.
Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc, ông Phó Thông, nêu rõ lập trường rằng Mỹ đang theo đuổi một mô hình thương mại “tổng bằng không”, tức là nếu một bên thắng thì bên kia buộc phải thua. Theo ông, cách tiếp cận này đi ngược lại nguyên tắc hợp tác quốc tế và đang hủy hoại trật tự kinh tế toàn cầu dựa trên luật lệ, vốn được xây dựng sau Thế chiến II nhằm thúc đẩy hòa bình và tăng trưởng chung. Ông Phó nhấn mạnh rằng Trung Quốc đã và đang đáp trả mạnh mẽ trước những chính sách mà Bắc Kinh xem là lạm dụng quyền lực kinh tế của Mỹ, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế đoàn kết chống lại chủ nghĩa đơn phương này.
Đáp trả từ phía Washington đến ngay sau đó, khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ lên án cuộc họp do Trung Quốc tổ chức là một “sự lãng phí thời gian” của Hội đồng Bảo an. Theo phía Mỹ, Trung Quốc mới là quốc gia thường xuyên thao túng hệ thống thương mại toàn cầu vì mục đích riêng. Phát ngôn viên nhấn mạnh rằng Bắc Kinh không chỉ bán phá giá hàng hóa để chiếm lĩnh thị trường, mà còn đánh cắp tài sản trí tuệ và viện lý do là “quốc gia đang phát triển” để hưởng các ưu đãi không công bằng, trong khi thực tế đã là một siêu cường kinh tế.
Thượng nghị sĩ Rick Scott, đại diện Đảng Cộng hòa từ bang Florida, thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố rằng Liên Hợp Quốc đang ngày càng thể hiện thái độ “chống Mỹ”, đồng thời kêu gọi ngừng tài trợ cho tổ chức này. Đây không phải là lần đầu tiên một nghị sĩ Mỹ chỉ trích vai trò của Liên Hợp Quốc trong các vấn đề liên quan đến Trung Quốc, đặc biệt khi Bắc Kinh ngày càng sử dụng sức mạnh kinh tế để gây ảnh hưởng đến các tổ chức quốc tế.
Chuyên gia Hugh Dugan, cựu quan chức an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Donald Trump, bình luận rằng hầu hết các quốc gia bị Mỹ áp thuế trong quá khứ đều chọn cách đàm phán để giải quyết tranh chấp – ngoại trừ Trung Quốc và Canada. Theo ông, lý do là vì Trung Quốc có một hệ thống kiểm soát kinh tế tập trung, cho phép họ giữ mức lương thấp hơn tiêu chuẩn quốc tế để trợ giá hàng hóa, điều này khiến Mỹ phải áp dụng biện pháp thuế như một hình thức phản ứng chính sách.
Cuộc họp cũng có sự tham gia của ông Vương Huy Diệu, chủ tịch Trung tâm Toàn cầu hóa Trung Quốc (CCG), người khẳng định rằng chính quyền Trump đã phát động một “cuộc chiến thương mại chống lại toàn thế giới” thông qua các chính sách thuế quan. Tuy nhiên, tổ chức giám sát UN Watch nhanh chóng bác bỏ lập luận của Trung Quốc, gọi cuộc họp này là “phi lý và đạo đức giả”, khi mà Trung Quốc – một quốc gia thường xuyên bị cáo buộc vi phạm nhân quyền và sử dụng ép buộc kinh tế – lại tự nhận là nạn nhân.
Cuộc tranh cãi gay gắt tại Liên Hợp Quốc diễn ra trong bối cảnh hai nước đang triển khai những mức thuế mới lên hàng hóa của nhau, với Mỹ áp mức thuế lên tới 145% đối với sản phẩm Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh đáp trả bằng mức thuế 125% lên hàng Mỹ. Điều này khiến nhiều chuyên gia lo ngại về nguy cơ lan rộng thành một cuộc chiến thương mại toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng quốc tế, giá hàng hóa, và tốc độ phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Tình hình hiện nay cho thấy, không chỉ là mâu thuẫn giữa hai nước, mà còn là cuộc đối đầu giữa hai mô hình kinh tế và chiến lược toàn cầu. Mỹ đang tìm cách bảo vệ hệ thống thương mại dựa trên luật lệ mà họ góp phần xây dựng, trong khi Trung Quốc ngày càng thể hiện tham vọng định hình lại trật tự thế giới theo hướng có lợi cho họ.
