Các băng nhóm lừa đảo có liên quan đến Trung Quốc đang gia tăng hoạt động nhắm vào công dân Mỹ, gây thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm, trong khi các nỗ lực ngăn chặn vẫn còn rời rạc và thiếu hiệu quả.
Một báo cáo mới từ Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ – Trung đã đưa ra cảnh báo nghiêm trọng về sự gia tăng các trung tâm lừa đảo trực tuyến có liên hệ với Trung Quốc đang hoạt động tại Đông Nam Á, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nạn nhân ở Hoa Kỳ. Các băng nhóm tội phạm này được cho là đang vận hành một hệ thống lừa đảo tinh vi và có tổ chức, bao gồm hình thức “lừa đảo tình cảm” (romance scam) hay còn gọi là “giết lợn”, với mục tiêu là công dân các quốc gia giàu có, đặc biệt là người Mỹ.
Theo báo cáo, các trung tâm lừa đảo này tạo ra ít nhất 63,9 tỷ USD doanh thu toàn cầu trong năm 2023. Myanmar, Campuchia và Lào được xác định là những điểm nóng của các hoạt động này. Đáng chú ý, các tổ chức tội phạm Trung Quốc ban đầu nhắm vào nạn nhân trong nước, nhưng sau khi chính quyền Bắc Kinh tiến hành trấn áp có chọn lọc, các tổ chức này chuyển hướng sang công dân Mỹ vì ít rủi ro hơn và lợi nhuận cao hơn.
Báo cáo nhấn mạnh rằng các hoạt động này không chỉ mang tính chất tội phạm đơn thuần mà còn có yếu tố chính trị và chiến lược. Trung Quốc bị cáo buộc lợi dụng các băng nhóm tội phạm để thúc đẩy các dự án thuộc Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Những “ông trùm” lừa đảo đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng liên quan đến BRI, đổi lại nhận được sự hậu thuẫn ngầm từ một số quan chức và doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc. Điều này giúp các trung tâm lừa đảo có được “nền tảng vật lý và kỹ thuật số” vững chắc để mở rộng quy mô hoạt động.
Một điểm đặc biệt đáng lo ngại là mối liên hệ ngày càng rõ ràng giữa các trung tâm lừa đảo ở Philippines và hoạt động tình báo của Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về an ninh quốc gia đối với Hoa Kỳ và các đồng minh trong khu vực. Ngoài ra, Bắc Kinh còn bị tố cáo sử dụng lý do tội phạm xuyên quốc gia để gia tăng ảnh hưởng quân sự và an ninh tại Đông Nam Á, thông qua việc gây sức ép buộc các quốc gia trong khu vực chấp thuận cho lực lượng an ninh Trung Quốc tham gia chống tội phạm có tổ chức.
Một thực trạng đáng buồn được nêu trong báo cáo là số lượng nạn nhân người Mỹ không ngừng tăng. Một trường hợp điển hình là một người đàn ông lớn tuổi tại bang Virginia đã tự kết liễu đời mình sau khi bị lừa hết toàn bộ số tiền tiết kiệm. Ước tính, chỉ riêng trong năm 2024, người dân Mỹ đã bị lừa đảo ít nhất 5 tỷ USD – tăng 42% so với năm trước.
“Nếu không có hành động phối hợp nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng, cung cấp nguồn lực cho lực lượng thực thi pháp luật và chủ động vạch trần các băng nhóm lừa đảo, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hứng chịu thiệt hại ngày càng lớn,” Ủy ban Mỹ nhấn mạnh trong báo cáo.
Interpol cũng đưa ra cảnh báo tương tự, khi tuyên bố rằng các trung tâm lừa đảo hiện đang mở rộng hoạt động ra ngoài Đông Nam Á, lan sang Trung Đông, Tây Phi – nơi có thể trở thành một trung tâm lừa đảo mới – và cả Trung Mỹ.
Mặc dù chính quyền Trung Quốc có tiến hành một số cuộc trấn áp mang tính chọn lọc nhằm vào các nhóm gây rối trật tự nội bộ, nhưng phần lớn lại nhắm mắt làm ngơ hoặc gián tiếp dung dưỡng các nhóm có lợi cho mục tiêu chiến lược của họ, theo Ủy ban Mỹ.
Hiện tại, vẫn chưa có phản hồi chính thức từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc trước các cáo buộc từ phía Mỹ. Tuy nhiên, báo cáo này làm dấy lên lo ngại về một mặt trận xung đột mới trong mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai cường quốc. Nếu các chính phủ trên thế giới không có hành động chung và mạnh mẽ, quy mô và mức độ nghiêm trọng của lừa đảo trực tuyến sẽ tiếp tục leo thang.
