Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình khẳng định việc đặt trung tâm tài chính quốc tế tại cả TP HCM và Đà Nẵng là định hướng táo bạo nhưng không gây xung đột, nhằm phát huy thế mạnh riêng của từng địa phương.
Phát biểu tại tổ thảo luận dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết Chính phủ đã thay đổi định hướng từ việc xây dựng hai trung tâm riêng biệt sang mô hình “một trung tâm, hai điểm đến” – cùng phát triển tại TP HCM và Đà Nẵng nhưng không cạnh tranh mà bổ trợ lẫn nhau. Theo ông, đây là quyết định táo bạo, phản ánh tư duy chiến lược trong phát triển tài chính quốc gia.
Giải thích thêm, ông cho biết ban đầu có quan ngại việc đặt hai trung tâm ở hai nơi có thể tạo ra cạnh tranh không cần thiết trong thu hút đầu tư. Tuy nhiên, mô hình trung tâm tài chính quốc tế với hai điểm đến có thể khắc phục lo ngại đó vì có chung cơ quan điều hành, thống nhất trong định hướng phát triển, tạo nền tảng phối hợp hiệu quả giữa các địa phương.
Phát biểu tại tổ thảo luận dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế, Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết Chính phủ đã thay đổi định hướng từ việc xây dựng hai trung tâm riêng biệt sang mô hình “một trung tâm, hai điểm đến” – cùng phát triển tại TP HCM và Đà Nẵng nhưng không cạnh tranh mà bổ trợ lẫn nhau. Theo ông, đây là quyết định táo bạo, phản ánh tư duy chiến lược trong phát triển tài chính quốc gia.
Cụ thể, TP HCM sẽ tập trung vào xây dựng thị trường tài chính toàn diện với các sản phẩm như cổ phiếu, trái phiếu, bảo hiểm, phái sinh tài chính, và quản lý tài sản. Thành phố cũng phát triển mạnh hệ sinh thái fintech, các nền tảng giao dịch, thị trường hàng hóa và dịch vụ tài chính hiện đại, tạo điều kiện thử nghiệm sáng tạo.
Ngược lại, Đà Nẵng sẽ là đầu mối tài chính xanh, tài chính thương mại, tài chính offshore và hỗ trợ startup, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tại đây, sẽ thí điểm các cơ chế quản lý tài sản số, tiền số và thanh toán xuyên biên giới trong khuôn khổ kiểm soát chặt chẽ, hướng đến một môi trường thân thiện cho đổi mới sáng tạo và thương mại toàn cầu.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày rằng việc xây dựng trung tâm tài chính đòi hỏi môi trường kinh doanh cạnh tranh, khung pháp lý phù hợp, nhân lực chất lượng và hạ tầng tài chính đồng bộ. Các sản phẩm tài chính sẽ bao gồm cả sàn giao dịch hàng hóa, tín chỉ carbon, tài sản số và chứng khoán khởi nghiệp.
Tuy nhiên, một số đại biểu tỏ ra thận trọng với đề xuất mở rộng quá mức quyền tự lập sàn giao dịch cho các nhà đầu tư, nhất là với các loại tài sản rủi ro như vàng hay tiền số. Đại biểu Trần Hoàng Ngân cảnh báo nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, việc này có thể dẫn đến rủi ro lớn.
“Không thể để nhà đầu tư tự ý lập sàn giao dịch. Phải có cơ quan điều hành trung tâm phê duyệt để kiểm soát và điều tiết thị trường,” ông Ngân nói.
Về mặt thể chế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho rằng dự thảo cần làm rõ liệu các chính sách đề xuất đã đủ hấp dẫn để tạo môi trường cạnh tranh với các trung tâm tài chính toàn cầu hay chưa, đặc biệt là những chính sách mang tính vượt trội riêng có của Việt Nam.
Dự thảo nghị quyết hiện đề xuất 12 nhóm chính sách đặc thù bao gồm ưu đãi thuế, quyền sở hữu nhà ở cho người nước ngoài, quyền sử dụng đất tới 70 năm, cơ chế thị thực linh hoạt, và phương án xử lý tranh chấp bằng luật nước ngoài (trong giới hạn không vi phạm luật Việt Nam).
Tuy vậy, một số ý kiến cho rằng quy định về cơ chế tranh chấp chưa rõ ràng. Đại biểu Nguyễn Quang Huân và luật sư Trương Trọng Nghĩa đều cho rằng cần hình thành hệ thống trọng tài trung tâm tài chính quốc tế độc lập, thậm chí thành lập tòa án chuyên biệt để tăng tính hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế.
Việt Nam đặt mục tiêu thành lập Trung tâm tài chính quốc tế vào năm 2025, đặt tại TP HCM và Đà Nẵng. Đến năm 2035, trung tâm này sẽ vươn lên nhóm 75 trung tâm hàng đầu toàn cầu và kỳ vọng vào top 20 vào năm 2045. Đây là một chiến lược dài hạn, mang tính đột phá, đặt nền móng cho sự phát triển kinh tế – tài chính quốc gia trong nhiều thập niên tới.