Từ ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ không còn áp dụng với hộ và cá nhân kinh doanh, mở ra bước chuyển quan trọng trong cách quản lý thuế và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng. (Ảnh: VGP)
Với tỷ lệ tán thành cao trong phiên họp sáng 17/5, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân. Nghị quyết này đánh dấu bước tiến đáng kể trong việc tháo gỡ các rào cản pháp lý và nâng cao hiệu quả hỗ trợ cho doanh nghiệp, đặc biệt là khối hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ.
Một nội dung nổi bật được nêu trong Nghị quyết là việc chấm dứt áp dụng phương pháp thuế khoán đối với hộ và cá nhân kinh doanh kể từ ngày 1/1/2026. Đây là hình thức thuế từng áp dụng với hàng triệu hộ kinh doanh trong thời gian dài. Thay vào đó, các đối tượng này sẽ nộp thuế theo phương pháp kê khai quy định tại Luật Quản lý thuế hiện hành.
Nhằm hỗ trợ chuyển đổi hình thức quản lý thuế thuận tiện và minh bạch hơn, Nhà nước sẽ cung cấp miễn phí nền tảng số và phần mềm kế toán dùng chung cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và các doanh nghiệp nhỏ. Điều này không chỉ giúp giảm gánh nặng chi phí tuân thủ pháp luật, mà còn góp phần chuẩn hóa và số hóa hệ thống quản lý thuế trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện.
Nhiều ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo
Theo nội dung Nghị quyết, doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh lần đầu. Ngoài ra, các gói thầu dưới 20 tỷ đồng sử dụng ngân sách nhà nước sẽ được ưu tiên cho các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp do phụ nữ, thanh niên, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số làm chủ, hoặc hoạt động tại khu vực miền núi, hải đảo.
Đối với nhóm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, Nghị quyết đưa ra hàng loạt ưu đãi thuế như:
- Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm, giảm 50% trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp.
- Miễn thuế thu nhập cá nhân và doanh nghiệp đối với thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp hoặc quyền mua cổ phần.
- Miễn và giảm thuế thu nhập cá nhân đối với lương của chuyên gia, nhà khoa học làm việc trong doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.
Ngoài ra, các doanh nghiệp còn được trích tối đa 20% thu nhập tính thuế để lập quỹ phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số; và được tính 200% chi phí nghiên cứu phát triển (R&D) vào chi phí hợp lý khi tính thuế.
Hướng đến mô hình doanh nghiệp tư nhân quy mô lớn
Nghị quyết xác định mục tiêu đến năm 2030 sẽ phát triển 1.000 doanh nghiệp tư nhân tiêu biểu, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế trong các lĩnh vực như công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Đồng thời, Nhà nước sẽ đầu tư ngân sách để đào tạo 10.000 giám đốc điều hành, cung cấp miễn phí dịch vụ tư vấn quản trị, kế toán, pháp lý và nhân sự cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và hộ kinh doanh.
Một nhiệm vụ quan trọng được nêu là: Chậm nhất đến 31/12/2025, Chính phủ phải hoàn thành việc rút gọn và loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết, xử lý triệt để tình trạng chồng chéo, xung đột pháp lý giữa các văn bản. Mục tiêu cụ thể bao gồm:
- Giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính
- Giảm 30% chi phí tuân thủ pháp luật
- Cắt giảm 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết, tiếp tục tinh gọn trong các năm sau.
Nghị quyết có hiệu lực ngay sau khi được Quốc hội thông qua. Đáng chú ý, nếu có xung đột giữa Nghị quyết này và các văn bản pháp luật hiện hành, quy định tại Nghị quyết sẽ được ưu tiên áp dụng, trừ khi văn bản khác có chính sách ưu đãi hơn.
