Tuyến Vành đai 1 – trục giao thông lõi của đô thị Hà Nội – sẽ trở thành khu vực không khói xăng từ tháng 7/2026, khởi đầu cho lộ trình loại bỏ xe chạy nhiên liệu hóa thạch trong khu vực nội đô.
Theo kế hoạch của Thủ tướng Chính phủ và dự thảo Nghị quyết do Sở Xây dựng Hà Nội đề xuất, từ tháng 7/2026, Hà Nội sẽ chính thức cấm xe máy chạy xăng trong phạm vi tuyến Vành đai 1. Tiếp theo đó, từ 1/1/2028, lệnh cấm được mở rộng với cả ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực Vành đai 2. Đến năm 2030, phạm vi hạn chế sẽ bao phủ toàn tuyến Vành đai 3, tạo ra một vòng đai xanh không khí thải bao quanh nội đô.
Vành đai 1 – trục xương sống của đô thị Hà Nội
Tuyến Vành đai 1 dài khoảng 7,2 km, nối liền các tuyến phố trung tâm từ Trần Khát Chân đến Nguyễn Khoái, qua các trục giao thông trọng yếu như Xã Đàn, Ô Chợ Dừa, Đê La Thành, Cầu Giấy, Lạc Long Quân, Âu Cơ, Trần Nhật Duật… Đây là tuyến đường có mật độ xây dựng, dân cư và phương tiện cao nhất thành phố. Vùng giao thông bao quanh lõi tuyến vành đai này rộng khoảng 31,5 km², với hơn 600.000 người sinh sống.
Tuy nhiên, tuyến đường hiện vẫn chưa khép kín hoàn toàn do đoạn Hoàng Cầu – Voi Phục, được mệnh danh là “đắt nhất hành tinh”, vẫn đang trong quá trình thi công. Dự án này có tổng vốn đầu tư lên tới 7.200 tỷ đồng, trong đó chi phí giải phóng mặt bằng chiếm đến 5.800 tỷ đồng – phần lớn do tuyến đi qua khu vực dân cư dày đặc, đất đai khan hiếm.
Dự án được phê duyệt từ cuối năm 2017 và từng lên kế hoạch hoàn thành vào năm 2020 nhưng đã liên tục chậm tiến độ. Theo cập nhật mới nhất, quận Ba Đình sẽ hoàn tất giải phóng mặt bằng trong quý I/2025, còn quận Đống Đa dự kiến hoàn thành trong quý II/2025.
Cấm xe xăng: Thay đổi lớn trong thói quen di chuyển
Việc cấm xe máy chạy xăng tại Vành đai 1 từ tháng 7/2026 sẽ ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống người dân và hoạt động giao thông đô thị. Người dân từ ngoài khu vực sẽ phải chuyển sang phương tiện giao thông xanh hoặc công cộng để vào trung tâm thành phố.
Tuy nhiên, các chuyên gia giao thông cho rằng thách thức lớn hiện nay là việc thiếu bãi đỗ xe, hạ tầng trạm sạc và hệ thống trung chuyển phù hợp. Khu vực Vành đai 1 hiện có mật độ xây dựng cao nhất thủ đô, quỹ đất trống cực kỳ hạn chế, khiến việc bố trí bãi đỗ và trạm sạc điện gặp khó khăn.
Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi, thành phố Hà Nội đang xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính, bao gồm miễn lệ phí đăng ký biển số, hỗ trợ 3 – 5 triệu đồng/người để đổi xe xăng sang xe điện. Đồng thời, thành phố cũng đặt mục tiêu đến cuối năm 2026, 10% chỗ đỗ xe tại các công trình hiện hữu phải có trạm sạc điện, và con số này sẽ tăng lên 30% đối với các công trình mới.
Giao thông “xanh” là xu hướng tất yếu
Việc biến tuyến Vành đai 1 thành tuyến “không khói xăng” đầu tiên tại Việt Nam đánh dấu bước chuyển quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị bền vững. Theo kế hoạch, từ năm 2035 – 2050, Hà Nội sẽ từng bước hạn chế hoàn toàn các phương tiện cơ giới không phải “phương tiện xanh” trong các tuyến vành đai 1, 2 và 3, trước khi tiến tới loại bỏ toàn bộ xe xăng, dầu trên toàn thành phố vào năm 2050.
Không chỉ mang lại hiệu quả môi trường, động thái này còn kỳ vọng sẽ giảm ùn tắc giao thông, cải thiện chất lượng sống và nâng tầm hình ảnh thủ đô trong mắt du khách quốc tế.
Tuyến đường từng được biết đến là “đắt đỏ nhất hành tinh” giờ đây đang trở thành biểu tượng cho sự chuyển mình của đô thị Hà Nội – từ một thành phố ngột ngạt khí thải, kẹt xe, sang một trung tâm xanh, sạch và hiện đại.
