Tổng thống Putin tuyên bố ngừng bắn ba ngày nhân Ngày Chiến thắng Thế chiến II, nhưng Ukraine cáo buộc Nga ném bom dẫn đường ngay trong đêm đầu tiên.
Lệnh ngừng bắn kéo dài ba ngày do Tổng thống Nga Vladimir Putin đơn phương tuyên bố nhằm kỷ niệm Ngày Chiến thắng Thế chiến II chính thức có hiệu lực từ nửa đêm 8/5 theo giờ Moscow. Tuy nhiên, chưa đầy vài giờ sau, Ukraine đã cáo buộc Nga phá vỡ cam kết khi tiến hành không kích ở khu vực Sumy, miền đông bắc nước này.
Theo hãng tin nhà nước Nga Tass, lệnh ngừng bắn bắt đầu vào 0h ngày 8/5 và kéo dài đến hết ngày 11/5, với lý do nhân đạo. Tuy nhiên, Không quân Ukraine thông báo trên Telegram rằng Nga đã sử dụng bom dẫn đường tấn công Sumy chỉ trong đêm đầu. CNN cho biết họ chưa thể xác minh độc lập thông tin này.
Phản ứng trước động thái từ phía Nga, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích mạnh mẽ, gọi lệnh ngừng bắn này là “một vở kịch chính trị” và khẳng định Ukraine không bị ràng buộc bởi các tuyên bố đơn phương của Moscow. Ông tái khẳng định sự ủng hộ đối với đề xuất lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày do Hoa Kỳ đưa ra – đề xuất mà Nga đã thẳng thừng bác bỏ.
“Việc Nga đơn phương tuyên bố ngừng bắn rồi ngay lập tức phá vỡ cho thấy đây là một chiến lược truyền thông nhiều hơn là thiện chí thực sự”, một chuyên gia chính trị quốc tế tại châu Âu nhận định.
Thời điểm diễn ra lệnh ngừng bắn trùng với dịp Nga tổ chức kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng phát xít Đức, trong đó điểm nhấn là lễ duyệt binh thường niên tại Quảng trường Đỏ vào ngày 9/5. Sự kiện này dự kiến có sự tham dự của các nguyên thủ từ 29 quốc gia thân thiện với Moscow, bao gồm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm, Tổng thống Brazil Lula da Silva và lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko.
Tuy nhiên, không khí lễ hội tại Nga đang đối diện nhiều thách thức. Liên tiếp trong hai ngày 6 và 7/5, máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công các mục tiêu gần Moscow, buộc giới chức Nga phải đóng cửa tạm thời tới 13 sân bay, bao gồm 4 sân bay ở thủ đô. Thị trưởng Moscow Sergey Sobyanin xác nhận ít nhất một máy bay không người lái đã bị bắn hạ khi đang trên đường tiếp cận thành phố.
Sự việc được cho là sẽ gây khó khăn lớn cho khâu đón tiếp các phái đoàn ngoại giao quốc tế tham dự lễ duyệt binh. Ukraine, trong một tuyên bố chính thức, cho rằng họ “không thể chịu trách nhiệm với những gì xảy ra trên lãnh thổ Nga” và sẽ không tham gia vào “trò diễn để giúp Putin thoát khỏi sự cô lập vào ngày 9/5”.
Đây là lần thứ hai chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, Nga đơn phương tuyên bố ngừng bắn. Trước đó, vào dịp lễ Phục sinh, Putin từng ra lệnh tạm dừng chiến sự trong khoảng 30 giờ. Ukraine lúc bấy giờ cũng cáo buộc Nga vi phạm thỏa thuận khi một số khu vực vẫn xảy ra giao tranh, dù tình hình chung được đánh giá là có phần hạ nhiệt.
Lệnh ngừng bắn lần này được nhìn nhận như một phần trong chiến lược ngoại giao và tuyên truyền của Điện Kremlin nhằm củng cố hình ảnh trong nước và quốc tế, đặc biệt vào thời điểm Nga đang nỗ lực tranh thủ sự ủng hộ từ các quốc gia không thuộc NATO trong bối cảnh bị phương Tây cô lập ngày càng sâu sắc.
