Xăm hình và xỏ khuyên không nên là lý do để đánh giá một con người. Trong xã hội hiện đại, đây là quyền thể hiện bản thân, không phải dấu hiệu của sự lệch chuẩn hay phản cảm.
Một hình xăm nhỏ nơi cánh tay, vài chiếc khuyên tai lấp lánh—đó không chỉ là phụ kiện hay thời trang, mà còn là dấu mốc cuộc đời, là lựa chọn cá nhân đầy ý nghĩa với nhiều người trẻ hôm nay. Tuy nhiên, cùng với sự thể hiện cá tính ấy là những ánh mắt dò xét, những lời thì thầm sau lưng, đặc biệt ở môi trường quê nhà nơi các quan niệm truyền thống vẫn còn ăn sâu.
Không ít người vẫn cho rằng xăm hình là hành động nổi loạn, gắn liền với lối sống buông thả hay thậm chí là bất hảo. Nhưng sự thực có đơn giản như vậy? Một người làm ngành thời trang với vài chiếc khuyên tai, hay một người trẻ xăm lên mình tên người thân đã khuất—liệu họ có đáng bị nhìn bằng con mắt kỳ thị?
Định kiến không đến từ mực xăm hay chiếc khuyên. Nó đến từ cách chúng ta nhìn người khác qua lớp vỏ bề ngoài, thay vì từ nhân cách bên trong. Hình xăm không khiến ai sống buông thả, và khuyên tai không đồng nghĩa với sự thiếu đạo đức. Trên thực tế, ở nhiều quốc gia, xăm hình là một dạng nghệ thuật, là biểu tượng của bản sắc cá nhân và quyền tự do thể hiện.
Tại sao hình xăm vẫn bị kỳ thị ở Việt Nam?
Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ ảnh hưởng của văn hóa đại chúng cũ, nơi các nhân vật phản diện thường có hình xăm và ăn mặc “dị biệt”. Điều này khiến nhiều người lớn tuổi—đặc biệt ở nông thôn—vô thức gán ghép hình ảnh ấy vào cuộc sống thực. Xỏ khuyên ở nam giới cũng bị xem là trái tự nhiên vì không phù hợp với quan niệm giới tính truyền thống.
Thế hệ trẻ ngày nay đang cố gắng phá bỏ những rào cản đó bằng sự hiện diện và sống đúng với bản thân. Một y tá xăm hình vẫn tận tụy cứu sống bệnh nhân. Một giảng viên có khuyên tai vẫn giảng dạy bằng tất cả tâm huyết. Một kỹ sư xây dựng vẫn xắn tay áo làm việc dưới cái nắng chói chang, dù có hình xăm sau gáy.
Có nên xăm hình và xỏ khuyên ở mọi nơi, mọi lúc?
Tất nhiên là không. Mỗi hình thức thể hiện cá nhân nên được đặt trong bối cảnh phù hợp. Trong môi trường công sở hoặc các không gian nghiêm trang, việc che đi hình xăm hay tiết chế phụ kiện là hành vi thể hiện sự tôn trọng. Nhưng điều đó không có nghĩa là trong cuộc sống hàng ngày, xã hội có quyền đánh giá đạo đức hay nhân cách chỉ vì một lựa chọn thẩm mỹ.
Những trường hợp xăm hình phản cảm, có nội dung bạo lực, khiêu khích hay xỏ khuyên quá đà gây chú ý, chỉ là thiểu số. Đa phần người trẻ chọn hình xăm hoặc khuyên tai như một cách ghi nhớ điều gì đó ý nghĩa trong đời—một lời nhắc nhở, một mất mát, một cột mốc trưởng thành.
Một xã hội tiến bộ không phải là nơi tất cả giống nhau, mà là nơi mọi người được quyền khác biệt mà không bị phán xét.
Có nên thay đổi cách nhìn về hình xăm và khuyên tai?
Câu trả lời không nằm ở việc bạn có xăm hình hay không. Mà ở chỗ bạn có sẵn lòng nhìn người khác bằng con mắt cởi mở và tôn trọng hay không. Nếu một người tử tế, làm việc đàng hoàng, sống có trách nhiệm với gia đình và cộng đồng—liệu hình xăm của họ có còn quan trọng đến thế?
Tôn trọng sự khác biệt là bước đầu tiên để xây dựng một xã hội bao dung và văn minh hơn. Những định kiến cũ kỹ về hình xăm, khuyên tai nên được thay thế bằng góc nhìn mới mẻ: nhìn vào giá trị bên trong, chứ không phải bề ngoài.
Vì đôi khi, một hình xăm không chỉ là một bức họa trên da, mà là một câu chuyện đang chờ được lắng nghe.