Cựu Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà bị truy tố vì nhận 750 triệu đồng từ Tập đoàn Thuận An nhằm can thiệp đấu thầu dự án, gây bức xúc dư luận.
Ngày 14-7, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao đã ra cáo trạng truy tố ông Phạm Thái Hà, nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”. Vụ việc liên quan đến các hoạt động đấu thầu của Tập đoàn Thuận An, trong đó ông Hà bị cáo buộc đã nhận tổng cộng 750 triệu đồng từ Chủ tịch HĐQT của doanh nghiệp này, ông Nguyễn Duy Hưng, để can thiệp và tác động giúp trúng thầu.
Cùng bị truy tố trong vụ án còn có ông Lê Ô Pích, cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, và 27 cá nhân khác, chủ yếu là cán bộ của các Ban quản lý dự án, Bộ Giao thông Vận tải và doanh nghiệp liên quan đến hành vi vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.
Cái bắt tay giữa quan chức và doanh nghiệp
Theo cáo trạng, do có mối quan hệ thân thiết, ông Hà đã đồng ý giới thiệu ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch Tập đoàn Thuận An, với lãnh đạo cấp cao tỉnh Bắc Giang tại một buổi tiệc tại nhà riêng của Chủ tịch Quốc hội vào cuối tháng 12-2021. Hành động này nhằm giúp doanh nghiệp có thêm cơ hội tiếp cận và giành được gói thầu số 7 tại địa phương này.
Sau khi trúng thầu, ông Hưng đã đích thân đến nhà riêng ông Hà để đưa 500 triệu đồng như một khoản “cảm ơn”. Ngoài ra, vào các dịp lễ, Tết, ông Hưng tiếp tục biếu thêm 250 triệu đồng. Dù ông Hà đã tự nguyện nộp lại toàn bộ số tiền nhận được, hành vi của ông vẫn bị truy tố vì lợi dụng chức vụ, ảnh hưởng đến quá trình đấu thầu.
Hệ lụy của việc “thông thầu”
Vụ án không chỉ dừng lại ở việc đưa nhận tiền. Từ việc được “mở đường”, ông Hưng đã sử dụng mối quan hệ để tiếp cận và đặt vấn đề trực tiếp với lãnh đạo nhiều tỉnh thành và các đơn vị thuộc Bộ Giao thông Vận tải, nhằm tạo điều kiện cho Thuận An tham gia và giành quyền thi công tại hàng loạt dự án lớn ở Bắc Giang, Tuyên Quang, Quảng Ninh, Hà Nội…
Khi đã trúng thầu, ông Hưng không trực tiếp thực hiện mà chuyển sang bắt tay các công ty khác, hình thành liên danh, rồi thông đồng với Ban quản lý dự án từ khâu khảo sát đến lập hồ sơ, kỹ thuật, dự toán – hành vi vi phạm nghiêm trọng quy định về đấu thầu.
“Đây là hành vi điển hình của tội danh thông thầu, gây thiệt hại đặc biệt lớn đến tài sản Nhà nước và môi trường đầu tư minh bạch” – trích cáo trạng.
Ngoài ra, ông Hưng còn bị cáo buộc đã thỏa thuận tỉ lệ chi tiền “cơ chế” cho nhiều cá nhân có trách nhiệm triển khai các gói thầu, từ đó tạo ra mạng lưới sai phạm liên quan đến nhiều địa phương và ngành chức năng. Tổng thiệt hại do hành vi này gây ra được xác định lên tới hơn 120 tỷ đồng.
Hệ quả và dư luận
Việc ông Phạm Thái Hà – người từng là trợ lý cấp cao của nguyên Chủ tịch Quốc hội – bị truy tố đã gây chấn động trong dư luận, nhất là trong bối cảnh các vụ án liên quan đến sai phạm trong đầu tư công và đấu thầu ngày càng nhiều. Nhiều người dân bày tỏ sự thất vọng trước thực trạng quan chức cấu kết với doanh nghiệp để trục lợi cá nhân, làm xói mòn niềm tin vào tính minh bạch và liêm chính trong hệ thống công quyền.
Bên cạnh thiệt hại về vật chất, vụ án còn dẫn đến hàng loạt cán bộ bị xử lý hình sự hoặc kỷ luật, ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của các cơ quan công quyền và môi trường đầu tư.
Việc điều tra và truy tố nghiêm minh trong vụ án này là động thái mạnh mẽ của các cơ quan tố tụng nhằm làm trong sạch bộ máy, đồng thời phát đi thông điệp rằng mọi hành vi lợi dụng chức vụ để trục lợi đều không thể thoát khỏi vòng pháp luật.