Chính quyền Trump cảnh báo sẽ có hậu quả ngoại giao với quốc gia tham dự hội nghị Liên Hợp Quốc về công nhận nhà nước Palestine, cho rằng điều này làm suy yếu nỗ lực ngừng bắn ở Gaza.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump vừa phát đi tín hiệu cứng rắn khi yêu cầu các quốc gia không tham gia hội nghị do Liên Hợp Quốc tổ chức từ ngày 17 đến 20 tháng 6 nhằm bàn thảo lộ trình thực hiện giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine. Theo một bức điện tín ngoại giao do Reuters thu thập được, Washington cảnh báo rằng bất kỳ hành động nào chống lại Israel sau hội nghị sẽ bị xem là hành động chống lại chính sách đối ngoại của Mỹ và có thể dẫn đến các hậu quả ngoại giao nghiêm trọng.
Động thái này đối đầu trực tiếp với lập trường của Pháp và Ả Rập Xê Út – hai quốc gia đồng tổ chức hội nghị tại New York. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thậm chí còn úp mở khả năng chính thức công nhận nhà nước Palestine, một bước đi chưa từng có tiền lệ trong chính sách đối ngoại của các nước phương Tây lớn.
Trong bức điện, Mỹ thể hiện quan điểm rõ ràng:
“Chúng tôi phản đối bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm công nhận một nhà nước Palestine. Điều này sẽ gây ra trở ngại lớn cho tiến trình hòa bình và tiếp tay cho những kẻ thù của Israel.”
Chính quyền Mỹ cũng nhấn mạnh rằng hội nghị này sẽ làm suy yếu các cuộc đàm phán ngừng bắn vốn đang rất mong manh với sự tham gia của Ai Cập và Qatar – hai đối tác chính trong nỗ lực giải cứu con tin và chấm dứt xung đột tại Gaza.
Trước đó, ngày 7 tháng 10 năm 2023, các chiến binh Hamas đã mở cuộc tấn công lớn vào Israel, khiến hơn 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ khoảng 250 con tin. Cuộc tấn công đã châm ngòi cho cuộc chiến khốc liệt kéo dài đến hiện tại, khiến hơn 55.000 người Palestine thiệt mạng và phần lớn dân số Dải Gaza phải rời bỏ nhà cửa.
Pháp – trong bối cảnh dư luận ngày càng lo ngại về tình hình nhân đạo tại Gaza và các hành vi bạo lực gia tăng của các nhóm định cư Israel ở Bờ Tây – đang cân nhắc những thay đổi chiến lược về chính sách Trung Đông, trong đó bao gồm công nhận nhà nước Palestine như một biện pháp khẩn cấp nhằm cứu vãn viễn cảnh hai nhà nước.
Tuy nhiên, Mỹ lo ngại rằng bất kỳ bước đi nào theo hướng đó sẽ “biến ngày 7 tháng 10 thành Ngày Độc lập của Palestine” – một lời ám chỉ trực tiếp đến tính biểu tượng mà các nhóm như Hamas có thể khai thác để củng cố vị thế.
“Chúng tôi đã làm việc không ngừng với các đối tác khu vực để đạt được một lệnh ngừng bắn. Hội nghị này chỉ khiến mọi nỗ lực trở nên khó khăn hơn,” đoạn điện tín nhấn mạnh.
Trong khi đó, các đồng minh thân cận khác của Mỹ như Anh và Canada đã có động thái trừng phạt hai bộ trưởng cực hữu của chính phủ Israel, gây áp lực buộc Thủ tướng Benjamin Netanyahu phải điều chỉnh chính sách Gaza. Nhưng Mỹ cho rằng hội nghị lại cổ vũ các hành động như tẩy chay, trừng phạt Israel – điều mà Washington kịch liệt phản đối.
Phản ứng từ phía Israel cũng không bất ngờ: họ coi hội nghị là phần thưởng cho Hamas sau hành động bạo lực năm 2023. Chính phủ Netanyahu đã vận động hành lang để Pháp rút lui khỏi ý định công nhận Palestine.
Một nhà ngoại giao châu Âu ẩn danh chia sẻ:
“Không ngạc nhiên khi Mỹ gây sức ép, nhưng tôi không thấy có nhiều quốc gia sẽ rút khỏi hội nghị. Đây rõ ràng là hành vi bắt nạt.”
Tuy Bộ Ngoại giao Mỹ và Pháp chưa chính thức bình luận, nhưng tình thế hiện tại đang đặt ra bài toán khó cho các đồng minh phương Tây: làm thế nào để vừa duy trì quan hệ chiến lược với Washington, vừa giải quyết cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng tại Gaza?
Trong bối cảnh đó, hội nghị Liên Hợp Quốc sắp tới có thể trở thành bước ngoặt quan trọng – không chỉ đối với tiến trình công nhận nhà nước Palestine, mà còn đối với trật tự ngoại giao toàn cầu liên quan đến Trung Đông.