Nghị quyết 68 được kỳ vọng tạo đòn bẩy cho khu vực kinh tế tư nhân, trong đó dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là phép thử chiến lược về năng lực nội địa.
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đang được kỳ vọng sẽ tạo ra đột phá cho khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam – lực lượng được xem là “động lực tăng trưởng quan trọng nhất” trong tầm nhìn phát triển quốc gia. Trong bối cảnh này, đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng vốn lên tới 67 tỷ USD trở thành phép thử điển hình cho tinh thần của Nghị quyết: mạnh dạn giao việc lớn cho doanh nghiệp nội địa, để kiểm chứng năng lực tự thân và khả năng đóng góp vào hạ tầng chiến lược.
Tại phiên họp ngày 13/3 của Tiểu ban Kinh tế – Xã hội Đại hội XIV, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cho năm 2025 và nhấn mạnh vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân. Thủ tướng kêu gọi giao các dự án lớn cho khối doanh nghiệp trong nước để thúc đẩy nội lực. Tinh thần ấy tiếp tục được khẳng định trong cuộc tọa đàm ngày 31/5, với hơn 1.000 đại biểu doanh nghiệp tham dự, nơi hàng loạt kiến nghị cụ thể đã được đưa ra liên quan đến chính sách và cơ hội tham gia vào các dự án hạ tầng quy mô lớn.
Trong số các đại biểu, ông Nguyễn Trung Chính – Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC – bày tỏ niềm tin rằng nhiều doanh nghiệp lớn như Hòa Phát, Vingroup, THACO hoàn toàn đủ năng lực để cùng nhau triển khai các công trình tầm cỡ mà hiện nay Việt Nam vẫn đang phải phụ thuộc vào nhà thầu nước ngoài. Ông nhấn mạnh vai trò của sự liên kết giữa các doanh nghiệp công nghệ, xây dựng và sản xuất trong việc hình thành năng lực thi công tổng thể cho các siêu dự án.
Đồng quan điểm, ông Trương Gia Bình – Chủ tịch FPT – kêu gọi xây dựng “kế hoạch tác chiến 2025–2030” để định hướng phát triển hạ tầng, tài chính, công nghệ và các lĩnh vực mũi nhọn, trong đó đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đóng vai trò như một “trận đánh” chiến lược cần sự dấn thân và liên minh từ khu vực tư nhân.
Một góc nhìn quan trọng được ông Trần Đình Long – Chủ tịch Hòa Phát – chia sẻ tại buổi đối thoại là yêu cầu cụ thể hóa chính sách hỗ trợ sản xuất trong nước. Ông đề xuất quy định tỷ lệ tối thiểu 70% vật tư, thiết bị trong các dự án đầu tư công phải do doanh nghiệp Việt sản xuất. Theo ông, chỉ có hành động quyết liệt và cam kết rõ ràng từ chính quyền mới có thể bảo vệ ngành công nghiệp trong nước và tạo ra động lực bền vững.
Trên thực tế, nhiều tập đoàn lớn đã thể hiện rõ sự sẵn sàng và năng lực để nhận vai trò chủ đạo trong các dự án mang tính biểu tượng quốc gia. VinSpeed (thuộc Vingroup) đã trình đề án đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao; THACO và CMC cũng công bố năng lực kỹ thuật lẫn tài chính phù hợp. Ngoài ra, những cái tên như Vinaconex, Gelex, REE, Fecon, Lizen… đều bày tỏ thiện chí tham gia nếu có khung pháp lý và cơ chế rõ ràng.
Nếu các doanh nghiệp này được kết nối hiệu quả, một “liên minh doanh nghiệp Việt” có thể được hình thành để cùng dẫn dắt lĩnh vực hạ tầng, đồng thời tạo dư địa phát triển cho chuỗi cung ứng nội địa. Tuy nhiên, điểm mấu chốt vẫn là ở thể chế: liệu có đủ cởi mở và đột phá để chuyển hóa năng lực tiềm ẩn thành sức mạnh thực tiễn?
Như Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng từng nhấn mạnh: “Nếu đẩy mạnh các dự án hạ tầng chiến lược, Việt Nam sẽ hình thành ngành công nghiệp phụ trợ vững mạnh, từ đó tạo thế chủ động toàn diện cho nền kinh tế”. Câu nói ấy không chỉ là tầm nhìn của một doanh nhân, mà còn là định hướng chiến lược để nâng tầm vai trò của khu vực tư nhân trong nền kinh tế quốc dân.
Với Nghị quyết 68 làm nền tảng và tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam là biểu tượng, một chương mới đang mở ra cho doanh nghiệp Việt – nơi họ vừa là người kiến tạo, vừa là thước đo của năng lực phát triển bền vững quốc gia.
