Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề xuất nghị quyết sáp nhập tỉnh có hiệu lực ngay từ ngày 12/6 nhằm giúp các địa phương sớm triển khai các bước chuyển giao, tổ chức bộ máy hành chính.
Sáng 11/6, Quốc hội thảo luận tờ trình của Chính phủ về việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh dự kiến triển khai trong năm 2025. Một trong những điểm đáng chú ý là đề xuất của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp yêu cầu nghị quyết sáp nhập tỉnh thành phải có hiệu lực ngay từ thời điểm được Quốc hội thông qua – tức ngày 12/6 – thay vì chờ đến ngày 1/7 như phương án Chính phủ đề nghị.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng, việc đẩy sớm thời điểm hiệu lực sẽ tạo điều kiện pháp lý cần thiết để các địa phương nhanh chóng bắt tay vào công tác chuẩn bị, chuyển giao, tổ chức bộ máy và triển khai các nhiệm vụ liên quan theo đúng tiến độ chỉ đạo của Trung ương.
Chương trình kỳ họp Quốc hội đã được điều chỉnh, theo đó nội dung thảo luận tại tổ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh được diễn ra vào chiều 11/6. Sáng 12/6, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường và biểu quyết thông qua nghị quyết.
Trong đề án trình Quốc hội, Chính phủ đề xuất giữ nguyên hiện trạng với 11 tỉnh, thành phố – trong đó 10 địa phương đủ điều kiện theo tiêu chí (gồm Hà Nội, TP Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh) và một tỉnh đặc thù là Cao Bằng. 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại sẽ được sắp xếp lại, hợp nhất thành 23 tỉnh và thành phố mới.
Kết quả sau khi sắp xếp, cả nước sẽ còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm 6 thành phố trực thuộc Trung ương và 28 tỉnh. Các tỉnh mới sẽ bao gồm nhiều cái tên quen thuộc nhưng có quy mô địa lý và hành chính rộng hơn, như: Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Ninh Bình, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Nai, Cà Mau, An Giang…
Phát biểu trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh quá trình xây dựng và hoàn thiện phương án sáp nhập tỉnh được tiến hành cẩn trọng, đảm bảo tuân thủ Hiến pháp và pháp luật. Mục tiêu hàng đầu là phát triển đồng bộ, tạo ra không gian phát triển kinh tế – xã hội rộng hơn, hài hòa giữa kế thừa và đổi mới.
“Sắp xếp tỉnh không chỉ là tái cấu trúc bộ máy mà còn là cơ hội để cải thiện năng lực quản trị, mở rộng phân quyền và tăng tính tự chủ cho chính quyền địa phương,” Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định.
Báo cáo từ Chính phủ cho thấy, 52 địa phương trong diện sắp xếp hiện có khoảng 447.600 cán bộ, công chức, viên chức. Tổng số trụ sở công là 38.182, trong đó dự kiến tiếp tục sử dụng khoảng 34.000 trụ sở và xử lý dôi dư khoảng 4.200 trụ sở sau sắp xếp.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ chỉ đạo rõ ràng các bộ, ngành và chính quyền địa phương xây dựng lộ trình cụ thể, bố trí nhân sự phù hợp, đồng thời xử lý đồng bộ các vấn đề liên quan đến tài sản công, tài chính công và chuyển giao nhiệm vụ hành chính từ cấp xã, huyện lên cấp tỉnh.
Các chính quyền mới được thành lập sau sắp xếp cũng cần nhanh chóng triển khai kế hoạch cụ thể thực hiện nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm quá trình chuyển tiếp diễn ra liền mạch, hiệu quả và không làm gián đoạn hoạt động điều hành, phục vụ người dân.