Người lao động mất việc được nhận trợ cấp bằng 60% lương bình quân 6 tháng gần nhất, tối đa 12 tháng, theo Luật Việc làm sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua.
Ngày 16/6, Quốc hội chính thức thông qua Luật Việc làm sửa đổi, giữ nguyên mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hiện hành là 60% mức lương bình quân tháng của 6 tháng đóng bảo hiểm gần nhất. Theo quy định, người lao động có thể nhận trợ cấp trong tối đa 12 tháng, tùy vào thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Cụ thể, người lao động đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 12 đến 36 tháng sẽ được nhận 3 tháng trợ cấp. Cứ mỗi 12 tháng đóng thêm, họ sẽ được cộng thêm một tháng trợ cấp, nhưng tổng thời gian hưởng không vượt quá 12 tháng. Trong thời gian hưởng trợ cấp, người lao động cũng được cấp bảo hiểm y tế do Quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả.
Một số đại biểu từng đề xuất nâng mức hưởng lên 65% hoặc kéo dài thời gian trợ cấp. Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng mức 60% là phù hợp với thông lệ quốc tế và đảm bảo nguyên tắc đóng – hưởng cũng như khả năng cân đối thu chi của quỹ. Bảo hiểm thất nghiệp được xác định là một loại hình hỗ trợ ngắn hạn, không mang tính chất chu cấp lâu dài.
Theo quy định, người lao động đóng tối đa 1% tiền lương hàng tháng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp; người sử dụng lao động và Nhà nước cũng mỗi bên đóng tối đa 1%. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: “Việc duy trì mức đóng này là hợp lý, giúp bảo vệ người lao động mà vẫn không gây áp lực tài chính quá lớn lên doanh nghiệp và Nhà nước”.
Luật mới cũng xác định rõ nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp. Những người làm việc theo hợp đồng lao động từ một tháng trở lên, có trả công và thuộc sự quản lý, kể cả làm bán thời gian nếu có thu nhập từ mức tối thiểu trở lên, đều thuộc diện tham gia. Các chức danh như tổng giám đốc, thành viên hội đồng quản trị, kiểm soát viên có hưởng lương trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã cũng phải đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Tuy nhiên, các nhóm như người đang hưởng hưu trí, trợ cấp bảo hiểm xã hội, người giúp việc gia đình, người trong giai đoạn thử việc… không thuộc diện tham gia.
Đáng chú ý, một số đại biểu đề xuất bổ sung công chức vào diện đóng bảo hiểm thất nghiệp. Song Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng công chức có tính ổn định nghề nghiệp cao, nếu bị tinh giản sẽ được bố trí việc làm khác hoặc hưởng các chế độ đặc biệt. Do đó, việc mở rộng diện này cần được nghiên cứu kỹ, chưa đưa vào luật lần này.
Bên cạnh đó, đề xuất không bắt buộc viên chức ngành giáo dục tham gia bảo hiểm thất nghiệp hoặc có chính sách riêng khi họ về hưu mà chưa từng được nhận trợ cấp cũng không được chấp nhận. Lý do là nhóm này vẫn đối diện rủi ro mất việc trong quá trình đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập. Do đó, việc tham gia bảo hiểm thất nghiệp là biện pháp đảm bảo công bằng, đồng thời cung cấp nguồn tài chính tạm thời khi họ chuyển việc hoặc mất việc.
Luật Việc làm sửa đổi được kỳ vọng sẽ củng cố lưới an sinh xã hội và hỗ trợ hiệu quả người lao động trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng linh hoạt và đầy biến động.