Bộ Chính trị yêu cầu hoàn thành sáp nhập tỉnh trước ngày 15/8 và cấp xã hoạt động từ 1/7, siết chặt giám sát nhân sự và chính sách biên chế sau sáp nhập.
Bộ Chính trị vừa ban hành kết luận về tiến độ và phương án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã trên toàn quốc. Theo đó, các địa phương phải khẩn trương hoàn tất công tác sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã để đưa vào vận hành từ ngày 1/7/2025, còn cấp tỉnh phải hoàn tất sắp xếp chậm nhất vào ngày 15/8/2025. Thời hạn này được rút ngắn nửa tháng so với kế hoạch ban đầu, thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc tái cấu trúc bộ máy hành chính nhằm tinh gọn, hiệu quả và tiết kiệm ngân sách.
Cùng với thời gian gấp rút, Bộ Chính trị nhấn mạnh việc nghiêm cấm mọi hành vi tác động hoặc can thiệp vào quá trình bố trí nhân sự sau sáp nhập. Các vi phạm nếu phát hiện sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của Đảng và pháp luật Nhà nước. Việc tổ chức lại bộ máy, chuyển giao nhiệm vụ, thủ tục hành chính từ cấp huyện về cấp xã phải hoàn tất từ ngày 1/7 để đảm bảo hoạt động thông suốt, không làm gián đoạn công việc của cơ quan nhà nước, ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp.
Để đảm bảo tính khách quan và minh bạch trong toàn bộ quá trình, các Ủy viên Bộ Chính trị sẽ trực tiếp theo dõi và giám sát công tác sáp nhập tại các địa phương, đồng thời phối hợp với bí thư tỉnh ủy, thành ủy trong việc xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ các cấp và phương án nhân sự mới. Bộ Chính trị yêu cầu kiên quyết tránh các biểu hiện cục bộ địa phương, lợi ích nhóm hay tiêu cực trong quá trình triển khai.
Một nội dung đáng chú ý là chủ trương kết thúc hoạt động công đoàn tại các cơ quan hành chính, lực lượng vũ trang và đơn vị sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách 100%. Đảng ủy Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được giao nghiên cứu, hướng dẫn chi tiết nội dung này nhằm đảm bảo đồng bộ với tiến trình sửa đổi Hiến pháp và Luật Công đoàn trong thời gian tới.
Để phục vụ cho công tác sắp xếp cán bộ, Ban Tổ chức Trung ương sẽ phối hợp chặt chẽ với các tỉnh ủy, thành ủy thuộc diện sáp nhập để hoàn thiện đề án nhân sự, trình Bộ Chính trị và Ban Bí thư trước ngày 20/6/2025. Song song đó, Đảng ủy Bộ Nội vụ cần sớm ban hành các quy định về chế độ, chính sách hỗ trợ đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã trước ngày 15/6, cũng như hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn chức danh công chức xã, phường, đặc khu đi kèm kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phù hợp.
Bên cạnh đó, Chính phủ được giao soạn thảo và hoàn tất dự thảo nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền địa phương; cơ cấu tổ chức của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và xã. Các văn bản hướng dẫn tạm thời về biên chế cấp xã, phường, đặc khu cũng phải được ban hành trong tháng 5 để làm cơ sở phân bổ biên chế hợp lý trong 5 năm tới.
Theo ước tính từ Bộ Nội vụ, sau khi giảm số lượng tỉnh từ 63 xuống còn 34, cả nước sẽ tinh giản khoảng 18.449 biên chế cấp tỉnh và hơn 110.000 biên chế cấp xã, cùng với 120.500 người hoạt động không chuyên trách tại cấp xã. Để giải quyết chế độ cho những người nghỉ hưu trước tuổi hoặc thôi việc, ngân sách cần dự chi khoảng 128.480 tỷ đồng, bao gồm gần 100.000 tỷ cho cấp xã, 22.000 tỷ cho cấp tỉnh và 6.600 tỷ đồng để đóng bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo quyền lợi lương hưu không bị giảm trừ.
Việc thực hiện thành công công cuộc sáp nhập đơn vị hành chính các cấp không chỉ góp phần tái cấu trúc bộ máy nhà nước theo hướng tinh gọn và hiệu quả hơn, mà còn là bước đi chiến lược trong lộ trình cải cách thể chế giai đoạn 2025–2030.
