Chính phủ đề xuất sửa đổi Bộ luật Hình sự, tăng gấp đôi mức phạt tiền đối với tội làm giả thực phẩm, thuốc chữa bệnh nhằm tăng tính răn đe và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Chính phủ đang đề xuất một loạt thay đổi quan trọng trong Bộ luật Hình sự nhằm tăng cường chế tài xử lý các hành vi vi phạm nghiêm trọng liên quan đến an toàn thực phẩm và thuốc chữa bệnh. Theo nội dung được trình bày sáng 20/5, mức phạt tiền bổ sung đối với người sản xuất và buôn bán hàng giả là thực phẩm và thuốc chữa bệnh sẽ được nâng lên gấp đôi.
Cụ thể, tại Điều 193 về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, Chính phủ kiến nghị tăng mức phạt bổ sung từ 20–100 triệu đồng lên 40–200 triệu đồng. Người vi phạm còn có thể bị cấm hành nghề từ 1–5 năm và bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
Đối với pháp nhân thương mại, mức xử phạt cũng được đề xuất tăng mạnh. Nếu vi phạm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, tổ chức vi phạm có thể bị phạt tới 36 tỷ đồng (gấp đôi mức hiện tại là 18 tỷ đồng), thậm chí bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu gây thiệt hại về tính mạng, môi trường hoặc an ninh trật tự mà không có khả năng khắc phục.
Trong lĩnh vực thuốc chữa bệnh, nếu pháp nhân thu lợi bất chính từ 2 tỷ đồng trở lên sẽ đối mặt với mức phạt từ 2–8 tỷ đồng. Trong trường hợp phạm tội có tổ chức, tái phạm nguy hiểm hoặc lợi dụng chức vụ, mức phạt có thể nâng lên 8–18 tỷ đồng và thậm chí đến 30–40 tỷ đồng nếu tính chất vi phạm đặc biệt nghiêm trọng.
“Một số hình phạt hiện tại chưa đủ mạnh để răn đe các hành vi gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh các vụ việc làm giả thực phẩm, thuốc, chất bổ sung diễn biến ngày càng tinh vi, phức tạp,” Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang nhấn mạnh trong phiên họp sáng 20/5.
Trong phần thẩm tra dự án luật, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Quốc hội cho biết cơ bản đồng tình với chủ trương tăng hình phạt nhằm đảm bảo hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm và bảo vệ quyền lợi của người dân. Tuy nhiên, các cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ cần có báo cáo giải trình cụ thể về cơ sở thực tiễn và định lượng rủi ro để tăng mức phạt tù, phạt tiền ở từng tội danh.
Một ví dụ điển hình mới đây là vụ việc liên quan đến sản phẩm kẹo Kera, trong đó các cá nhân nổi tiếng như Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs bị bắt vì cáo buộc sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm – cho thấy tính cấp thiết của việc tăng cường chế tài.
Cùng với việc nâng mức xử phạt tài chính, Chính phủ cũng đề xuất một bước cải cách pháp lý đáng chú ý là bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, trong đó có tội sản xuất, buôn bán thuốc giả. Hình phạt mới thay thế là “tù chung thân không xét giảm án” – với mục tiêu vẫn đảm bảo sự nghiêm khắc của pháp luật trong khi tạo cơ hội thu hồi tài sản và thể hiện tính nhân đạo trong tư pháp hình sự.
Dự thảo sửa đổi Bộ luật Hình sự hiện có tổng cộng 433 điều, trong đó 245 điều được sửa đổi, 6 điều bổ sung và 18 điều bị bãi bỏ. Chính phủ cũng đề xuất điều chỉnh tăng mức phạt tiền với hơn 160 tội danh, phần lớn theo hướng gấp đôi so với hiện hành.
Quốc hội dự kiến thảo luận về dự luật vào ngày 27/5 và thông qua vào ngày 25/6. Nếu được chấp thuận, những thay đổi này sẽ đánh dấu bước tiến mạnh mẽ trong nỗ lực đấu tranh với tội phạm liên quan đến thực phẩm, thuốc chữa bệnh và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng.
