Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vừa thông qua ba loại thuốc nhuộm thực phẩm tự nhiên thay thế phẩm màu tổng hợp để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
Oksana Shufrych/Zoonar/dpa/liên minh hình ảnh/Sipa Hoa Kỳ
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) vừa phê duyệt ba loại phụ gia tạo màu mới có nguồn gốc từ tự nhiên, giúp mở rộng danh mục màu sắc sử dụng an toàn trong thực phẩm và đồ uống. Đây là bước tiến quan trọng trong nỗ lực thay thế các chất tạo màu tổng hợp vốn đang bị nhiều chuyên gia và người tiêu dùng lo ngại về tác động sức khỏe.
Ba chất tạo màu vừa được FDA thông qua gồm chiết xuất xanh Galdieria, chiết xuất hoa đậu biếc và canxi photphat. Những chất này không chỉ có nguồn gốc tự nhiên mà còn được chứng minh là ổn định trong môi trường thực phẩm, mở ra khả năng ứng dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm.
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, ông Robert F. Kennedy Jr., việc loại bỏ dần thuốc nhuộm gốc dầu mỏ khỏi thực phẩm là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chiến dịch cải thiện sức khỏe cộng đồng của ông mang tên “Làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại”. Ông nhấn mạnh rằng những phẩm màu tổng hợp không mang lại giá trị dinh dưỡng nào và có thể tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe lâu dài.
“Chúng tôi đang loại bỏ những thuốc nhuộm tổng hợp nguy hại này và thay vào đó là các lựa chọn an toàn, có nguồn gốc tự nhiên để bảo vệ các gia đình và mang lại nhiều lựa chọn lành mạnh hơn cho người tiêu dùng”, ông Kennedy phát biểu trong thông cáo báo chí.
Ông Scott Faber, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách các vấn đề chính phủ tại Tổ chức Nhóm Công tác Môi trường (Environmental Working Group), nhận định rằng việc FDA chấp thuận các loại thuốc nhuộm tự nhiên sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các công ty thực phẩm chuyển đổi khỏi phẩm màu nhân tạo. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng FDA vẫn chưa phản hồi các kiến nghị cấm một số chất gây hại khác như phthalate, PFAS, perchlorate, titanium dioxide và BHT – vốn được cho là có liên quan đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như ung thư và rối loạn nội tiết.
Ba loại thuốc nhuộm tự nhiên được phê duyệt
Chiết xuất xanh Galdieria bắt nguồn từ tảo đỏ Galdieria sulphuraria, chứa sắc tố C-Phycocyanin hòa tan trong nước. Đặc điểm nổi bật của loại tảo này là khả năng sinh trưởng trong môi trường có tính axit, giúp nó ổn định khi sử dụng trong thực phẩm và đồ uống. Công ty Fermentalg của Pháp đã phát triển và đăng ký sáng chế loại chiết xuất này với tên thương mại Everzure, đệ trình đơn xin phê duyệt lên FDA từ năm 2021.
Chiết xuất hoa đậu biếc tạo ra dải màu tự nhiên phong phú như xanh lam sáng, tím đậm và xanh lục. Được chiết xuất từ cánh hoa khô, loại phẩm màu này đã được FDA mở rộng phạm vi sử dụng cho các sản phẩm như ngũ cốc ăn liền, bánh quy giòn, snack, bánh tortilla, bên cạnh các sản phẩm đã được phê duyệt trước đó như đồ uống thể thao, nước trái cây, kem và kẹo. Đơn kiến nghị được Sensient Colors – công ty sản xuất phẩm màu hàng đầu thế giới – gửi đến FDA từ tháng 2 năm 2024.
Canxi photphat – hợp chất khoáng gồm canxi và phốt pho – được phê duyệt như một loại thuốc nhuộm màu trắng cho thịt gà chế biến sẵn, kẹo trắng tan chảy và các loại đường phủ bánh kẹo. Đơn kiến nghị do công ty Innophos Inc. (New Jersey) gửi đến FDA vào năm 2023. Cơ quan này cho biết quá trình phê duyệt được thực hiện dựa trên đánh giá dữ liệu độc tính, mức độ phơi nhiễm dự kiến và các tài liệu nghiên cứu đã công bố.
Ưu và nhược điểm của thuốc nhuộm tự nhiên
Sự chuyển đổi sang thuốc nhuộm tự nhiên xuất phát từ các lo ngại y tế về tác động của phẩm màu nhân tạo đối với sức khỏe người dùng, đặc biệt là khả năng gây ung thư và ảnh hưởng hành vi thần kinh. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng dễ dàng thực hiện việc chuyển đổi do chi phí cao hơn, khó khăn về nguồn nguyên liệu và tính ổn định thấp hơn của màu tự nhiên trong điều kiện chế biến công nghiệp.
Theo bà Amy Agallar, Phó Chủ tịch Quan hệ Nhà đầu tư tại Sensient, “chi phí sản xuất màu tự nhiên thường cao hơn và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mùa vụ, khả năng chiết xuất từ nguyên liệu, sự nhạy cảm với ánh sáng và nhiệt độ trong chế biến.”
Cũng theo bà Agallar, có đến 80% thực phẩm và đồ uống có màu mới tại Hoa Kỳ hiện nay sử dụng màu tự nhiên. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến thành phần sản phẩm và có xu hướng ưu tiên lựa chọn những thực phẩm có màu sắc phù hợp với hương vị mong đợi, được tạo từ nguồn gốc thực vật.
Tiến sĩ Marion Nestle, Giáo sư danh dự tại Đại học New York, nhận định: “Người tiêu dùng sẽ cần thời gian để làm quen với những tông màu nhạt hơn từ tự nhiên. Nhưng đã đến lúc loại bỏ các màu nhân tạo có thể gây nguy cơ sức khỏe.”
Tuy vậy, Tiến sĩ Monica Giusti từ Đại học Bang Ohio cảnh báo không nên vội vàng khẳng định sự an toàn tuyệt đối của các loại màu tự nhiên mới mà chưa có đầy đủ dữ liệu khoa học. Bà nhấn mạnh rằng “tự nhiên không đồng nghĩa với an toàn”, và các chất tự nhiên cũng có thể gây độc nếu sử dụng sai cách.
