Saudi Arabia vừa đưa vào hoạt động phòng khám ứng dụng trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên thế giới, nơi AI trực tiếp tiếp nhận, chẩn đoán và đề xuất điều trị cho bệnh nhân.
Trong một bước đột phá mang tính biểu tượng đối với ngành y tế toàn cầu, Saudi Arabia đã chính thức khai trương phòng khám ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đầu tiên trên thế giới. Mô hình này đặt tại tỉnh Al-Ahsa, phía đông vương quốc, mở ra hướng đi mới cho ngành y học hiện đại – nơi công nghệ AI không chỉ hỗ trợ mà còn trực tiếp đảm nhiệm vai trò khám bệnh ban đầu.
Đây là kết quả hợp tác giữa Công ty công nghệ y tế Synyi AI (Trung Quốc) và Tập đoàn Y tế Almoosa của Saudi Arabia. Không giống như các hệ thống hỗ trợ chẩn đoán bằng AI trước đây, mô hình tại Al-Ahsa cho phép AI giữ vai trò như “bác sĩ đầu tiên” tiếp nhận bệnh nhân – một thay đổi lớn về cách tiếp cận khám chữa bệnh.
Bác sĩ ảo – được đặt tên là “Dr Hua” – tương tác với bệnh nhân thông qua máy tính bảng, nơi người bệnh nhập các triệu chứng hoặc trò chuyện trực tiếp với hệ thống. AI sẽ tiếp tục đặt câu hỏi, phân tích dữ liệu lâm sàng và hình ảnh do nhân viên hỗ trợ thực hiện, sau đó đưa ra chẩn đoán và đề xuất phác đồ điều trị phù hợp.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và kiểm soát rủi ro, mọi quyết định y khoa cuối cùng vẫn phải được bác sĩ người thật xem xét và phê duyệt. Trong các tình huống khẩn cấp hoặc phức tạp vượt ngoài khả năng xử lý của hệ thống, đội ngũ bác sĩ vẫn luôn sẵn sàng can thiệp.
“Trước đây, AI chỉ hỗ trợ bác sĩ. Giờ chúng tôi đang bước đến giai đoạn cho phép AI thực sự khám và điều trị cho bệnh nhân”, ông Zhang Shaodian – CEO của Synyi AI – cho biết.
Hiện tại, Dr Hua được thiết kế để xử lý hơn 30 bệnh lý thuộc nhóm hô hấp phổ biến như viêm họng, viêm phế quản và hen suyễn. Synyi AI đặt mục tiêu nâng số bệnh mà AI có thể điều trị lên 50, bao gồm cả các bệnh tiêu hóa và da liễu trong thời gian tới.
Dữ liệu từ giai đoạn vận hành thử sẽ được gửi đến cơ quan quản lý y tế Saudi Arabia để đánh giá, làm căn cứ cấp phép triển khai diện rộng trong vòng 18 tháng. Trong quá trình thử nghiệm nội bộ trước đó, hệ thống AI đạt tỷ lệ sai sót rất thấp – chỉ khoảng 0,3%.
Điểm nổi bật của mô hình này nằm ở khả năng xử lý toàn bộ chuỗi công việc y khoa – từ tiếp nhận, chẩn đoán đến đề xuất đơn thuốc – trong khi bác sĩ con người đóng vai trò giám sát cuối cùng. Đây là lần đầu tiên trên thế giới một hệ thống AI đảm nhiệm vai trò “bác sĩ chính” trong mô hình khám chữa bệnh.
Để đảm bảo khả năng giao tiếp hiệu quả và phù hợp với văn hóa địa phương, hệ thống AI của Synyi được phát triển dựa trên các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đã được nội địa hóa theo tiếng Ả Rập, điều kiện y tế bản địa và hành vi bệnh nhân trong vùng.
Việc triển khai phòng khám AI này đang tạo ra nhiều ý kiến trái chiều trong cộng đồng y tế. Những người ủng hộ cho rằng đây là giải pháp hiệu quả giúp giảm tải bệnh viện, đặc biệt tại các vùng thiếu bác sĩ. Ngược lại, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại về tính phụ thuộc vào công nghệ, nhất là khi phải xử lý các ca bệnh phức tạp cần đến kinh nghiệm và trực giác của bác sĩ thực thụ.
Dù còn trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng bước đi tiên phong của Saudi Arabia đã mở ra tương lai nơi con người và trí tuệ nhân tạo cùng tồn tại trong hệ sinh thái y tế thông minh – hiệu quả, tiết kiệm chi phí và có thể tiếp cận đến nhiều người hơn.
