Dự án Golden Dome của Trump có thể khơi mào cuộc chạy đua vũ trang không gian mới với chi phí khổng lồ và lo ngại về hậu quả toàn cầu.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố một kế hoạch phòng thủ tên lửa quy mô lớn mang tên Golden Dome, với tổng chi phí dự kiến lên tới 175 tỷ USD, đánh dấu một bước ngoặt có thể làm gia tăng căng thẳng quân sự trong không gian và thay đổi cán cân quyền lực giữa các cường quốc vũ trụ như Mỹ, Nga và Trung Quốc.
Trong thông báo ngày 20/5 tại Phòng Bầu dục, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết hệ thống Golden Dome sẽ bao gồm mạng lưới các vệ tinh và tên lửa đánh chặn được bố trí trên quỹ đạo Trái Đất nhằm ngăn chặn các đòn tấn công bằng tên lửa từ mặt đất, bao gồm cả tên lửa hạt nhân. Mô hình này gợi nhớ đến Sáng kiến Phòng thủ Chiến lược (SDI) thời Tổng thống Ronald Reagan – từng được mệnh danh là “Chiến tranh giữa các vì sao” – nhưng ở quy mô hiện đại và công nghệ cao hơn.
Theo các chuyên gia an ninh, việc đưa tên lửa lên không gian là một bước đi đầy rủi ro. Bà Victoria Samson, giám đốc tổ chức Secure World Foundation, cảnh báo rằng điều này “có thể mở ra chiếc hộp Pandora”, đồng thời đặt ra nguy cơ thúc đẩy các quốc gia khác cũng phát triển hệ thống tương tự hoặc vũ khí tấn công tinh vi hơn để vô hiệu hóa Golden Dome. Trung Quốc đã nhanh chóng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” và kêu gọi Mỹ ngừng phát triển hệ thống này vì lo ngại đẩy nhanh tiến trình quân sự hóa không gian.
Bên cạnh yếu tố an ninh toàn cầu, Golden Dome còn là một bước ngoặt về công nghệ và kinh tế. Hàng loạt tập đoàn quốc phòng và công nghệ Mỹ như L3Harris, Lockheed Martin, RTX Corp, cũng như các công ty công nghệ nổi bật như SpaceX, Palantir, Anduril được nhắc đến như những đối tác tiềm năng xây dựng hệ thống này. Giám đốc tài chính của L3Harris, ông Ken Bedingfield, cho biết công ty đã sẵn sàng và đang xây dựng mạng lưới cảm biến nền tảng cho Golden Dome.
Tuy nhiên, nguồn tài chính cho dự án vẫn chưa được Quốc hội Mỹ thông qua. Một đề xuất đầu tư khởi đầu 25 tỷ USD đã được đưa ra trong khuôn khổ gói quốc phòng trị giá 150 tỷ USD, nhưng đang đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ vì gắn liền với một dự luật hòa giải gây tranh cãi.
Trong bối cảnh đó, phản ứng từ Nga và Trung Quốc cho thấy Golden Dome không chỉ là một dự án kỹ thuật, mà là một động thái chiến lược lớn có thể thúc đẩy đàm phán về kiểm soát vũ khí hạt nhân hoặc, ngược lại, châm ngòi cho cuộc đua vũ trang ngoài không gian. Phía Điện Kremlin cho rằng động thái này có thể là cơ sở để tái khởi động đối thoại kiểm soát vũ khí giữa Moscow và Washington.
Mặc dù còn vấp phải nhiều rào cản về tài chính và pháp lý, kế hoạch Golden Dome cho thấy rõ định hướng ưu tiên của chính quyền Trump trong nhiệm kỳ thứ hai: tái định hình chiến lược phòng thủ Mỹ bằng cách đưa an ninh quốc gia vượt ra khỏi bầu khí quyển Trái Đất.