Dù Mỹ tăng thuế, Trung Quốc vẫn đẩy mạnh xuất khẩu nhờ mở rộng thị trường khác và dịch chuyển chuỗi cung ứng qua Đông Nam Á
Xuất khẩu của Trung Quốc vượt dự báo trước nguy cơ thuế quan của Trump (Ảnh: Reuters).
Mỹ siết thuế, Trung Quốc “né đòn” nhờ thị trường ASEAN và Ấn Độ
Dù căng thẳng thương mại Mỹ – Trung leo thang với mức thuế mới vượt 100% do chính quyền Tổng thống Donald Trump áp đặt, Trung Quốc vẫn ghi nhận kết quả xuất khẩu tích cực trong tháng 4. Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 9/5, tổng kim ngạch xuất khẩu của quốc gia này tăng 8,1% so với cùng kỳ năm ngoái, vượt xa dự đoán của giới phân tích.
Xuất khẩu sang Mỹ lao dốc, nhưng Trung Quốc vẫn “sống khỏe”
Cụ thể, xuất khẩu sang thị trường Mỹ trong tháng 4 giảm mạnh tới 21% – mức sụt giảm nghiêm trọng đầu tiên kể từ khi các mức thuế mới có hiệu lực. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc cũng đáp trả bằng cách áp thuế lên hàng hóa Mỹ, khiến nhập khẩu từ Mỹ giảm gần 14%.
Tuy nhiên, xuất khẩu sang Ấn Độ và khối ASEAN tăng hơn 20%, còn sang EU tăng 8%, giúp bù đắp thiệt hại từ thị trường Mỹ. Trong khi đó, nhập khẩu toàn cầu của Trung Quốc giảm nhẹ 0,2%, đưa thặng dư thương mại của nước này trong tháng 4 lên tới 96 tỷ USD.
Doanh nghiệp “né” thuế bằng cách chuyển hướng qua nước thứ ba
Ông Vincent Clerc, Giám đốc điều hành hãng vận tải container hàng đầu thế giới Maersk, cho biết khối lượng vận tải hai chiều giữa Mỹ và Trung Quốc đã giảm từ 30–40% trong tháng 4. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng “các dòng chảy thương mại với phần còn lại của thế giới vẫn duy trì ổn định”.
Thực tế cho thấy, trong khi thương mại trực tiếp giữa hai siêu cường suy giảm, xuất khẩu từ các quốc gia như Việt Nam, Thái Lan, Malaysia và Đài Loan (Trung Quốc) sang Mỹ lại tăng kỷ lục. Nhiều sản phẩm xuất xứ từ các quốc gia này sử dụng linh kiện hoặc nguyên liệu từ Trung Quốc, hé lộ xu hướng lách thuế thông qua gia công, lắp ráp tại nước thứ ba.
Chỉ tính riêng hai tháng 3 và 4, Việt Nam đã nhập gần 30 tỷ USD hàng hóa từ Trung Quốc, minh chứng cho sự dịch chuyển mạnh mẽ của chuỗi cung ứng trong khu vực.
Xuất khẩu của Trung Quốc
Đàm phán nối lại, Mỹ tính giảm thuế để “giảm nhiệt”
Để tránh gây thiệt hại kinh tế kéo dài, Mỹ và Trung Quốc chuẩn bị khởi động vòng đàm phán thương mại đầu tiên kể từ khi Tổng thống Trump bước vào nhiệm kỳ hai. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ, trong khi Trung Quốc cử Phó Thủ tướng Hà Lập Phong.
Theo nguồn tin thân cận, Mỹ đang cân nhắc giảm mức thuế trừng phạt xuống dưới 60% như một động thái “giảm nhiệt” căng thẳng. Nếu tiến triển thuận lợi, chính sách mới có thể được áp dụng ngay trong tuần tới.
Nguy cơ từ chuỗi cung ứng “trung chuyển”
Các chuyên gia cảnh báo, nếu hai bên không đạt được thỏa thuận, thương mại song phương Mỹ – Trung sẽ tiếp tục lao dốc. Đồng thời, sự gia tăng xuất khẩu từ các nước “trung chuyển” có thể khiến Mỹ áp thuế ngược trở lại vào các quốc gia này nếu phát hiện dấu hiệu gian lận xuất xứ hoặc lách thuế.
