EU và Anh áp đặt gói trừng phạt mới lên Nga nhằm đáp trả các cuộc tấn công bằng UAV tại Ukraine, thể hiện lập trường cứng rắn dù không có hành động từ Mỹ.
EU và Anh tăng cường trừng phạt Nga, bỏ qua sự im lặng từ Mỹ
Ngày 21/5, chưa đầy một ngày sau cuộc điện đàm kéo dài giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin mà không mang lại tiến triển rõ ràng về hòa bình tại Ukraine, Liên minh châu Âu (EU) cùng Vương quốc Anh đã đồng loạt công bố lệnh trừng phạt mới nhắm vào Nga.
Theo thông báo từ cả hai phía, các biện pháp mới sẽ tập trung vào việc ngăn chặn hoạt động của khoảng 200 tàu được gọi là “đội tàu ngầm” chuyên vận chuyển dầu thô xuất khẩu của Nga trên phạm vi toàn cầu. Đây là lệnh trừng phạt lần thứ 17 được EU áp dụng kể từ khi Nga khởi động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào năm 2022 – một dấu hiệu rõ ràng về cam kết lâu dài trong việc gây áp lực kinh tế đối với Moscow.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu, bà Ursula von der Leyen, đăng trên nền tảng mạng xã hội X rằng “đã đến lúc tăng cường sức ép lên Nga nhằm đạt được một thỏa thuận ngừng bắn thực chất”. Đồng quan điểm, Ngoại trưởng Anh David Lammy nhấn mạnh trong một tuyên bố rằng việc kéo dài nỗ lực hòa bình chỉ khiến cộng đồng quốc tế củng cố quyết tâm giúp Ukraine tự vệ và sử dụng các công cụ trừng phạt để làm suy yếu bộ máy quân sự của ông Putin.
“Việc trì hoãn các nỗ lực hòa bình sẽ chỉ làm tăng gấp đôi quyết tâm của chúng tôi trong việc giúp Ukraine tự vệ và sử dụng các biện pháp trừng phạt của chúng tôi để hạn chế cỗ máy chiến tranh của Putin.”
— Ngoại trưởng Anh David Lammy
Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, tuyên bố rằng Điện Kremlin sẽ không bao giờ khuất phục trước bất kỳ “tối hậu thư” nào, phản ánh lập trường cứng rắn của Moscow trước làn sóng áp lực từ phương Tây.
Tại Ukraine, các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga đã tiếp tục leo thang vào cuối tuần qua, gây thương tích cho hàng chục người tại các thành phố Kharkiv, Sumy và Kyiv. Điều này đã thúc đẩy phản ứng nhanh chóng từ châu Âu và Anh, bất chấp sự trì hoãn rõ ràng từ phía Mỹ.
Mặc dù giới lãnh đạo châu Âu đã kêu gọi Nhà Trắng tham gia áp đặt các biện pháp bổ sung, Tổng thống Trump vẫn quyết định không hành động sau cuộc gọi kéo dài hai giờ với ông Putin. Trái ngược với những cam kết trong chiến dịch tranh cử rằng sẽ kết thúc chiến tranh Ukraine “ngay ngày đầu tiên” nếu tái đắc cử, ông Trump đã rút lại yêu cầu về lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày và để ngỏ khả năng rút khỏi các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vẫn khẳng định Washington sẽ tiếp tục thúc đẩy một dự luật áp đặt mức thuế lên tới 500% đối với các quốc gia mua dầu khí Nga, nếu không có dấu hiệu tiến bộ trong tiến trình hòa bình.
Trong bối cảnh sự hỗ trợ của Mỹ vẫn là ẩn số, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi sự can thiệp mạnh mẽ hơn từ phía Washington. Ông khẳng định rằng sự tham gia của Mỹ có thể tạo ra sức ép đủ lớn để buộc Nga phải thay đổi lập trường.
“Nga lo ngại sự can dự của Mỹ… Nếu Mỹ gây sức ép, nhiều sinh mạng có thể được cứu.”
— Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky
Về phía Nga, Tổng thống Putin vừa có chuyến thăm hiếm hoi tới khu vực Kursk – vùng lãnh thổ phía tây nước này, nơi quân đội Nga mới giành lại quyền kiểm soát từ phía Ukraine. Động thái này được nhiều nhà quan sát xem là nỗ lực củng cố hình ảnh lãnh đạo trong nước trước tình hình chiến sự tiếp tục kéo dài.
Trước diễn biến này, Ukraine chuẩn bị trình một “sách trắng” lên EU nhằm kêu gọi các biện pháp mạnh mẽ hơn nữa, trong đó bao gồm việc tịch thu tài sản của Nga và áp lệnh trừng phạt đối với các tổ chức trung gian vẫn đang giao dịch dầu khí với Moscow.
